زهره ابراهیمی - School of Health
سید نادعلی علوی بختیاروند - School of Health
علی اکبر بابایی - School of Health
عبدالکاظم نیسی - School of Health

مقدمه: رشد جمعیت و شهرسازی، مدیریت مواد زائد جامد را به یکی از بزرگترین چالش های زیست محیطی در دنیا تبدیل کرده است و در سالهای اخیر استفاده از کرم های خاکی برای دفع زائدات و تبدیل آنها به مواد سودمند مورد توجه قرار گرفته است.هدف از این مطالعه تولید ورمی کمپوست از باگاس و پسماندهای آشپزخانه توسط کرم خاکی ایزنیا فوئیتیدا می باشد. روش بررسی: در این مطالعه ک بصورت تجربی انجام شد، تیمارهای باگاس و مواد زائد آشپزخانه با سه بار تکرار ( در مجموع ۹ واحد آزمایشگاهی) تهیه شد. پارامترهایpH ، کل کربن آلی، نیتروژن کجلدال، فسفر دردسترس و پتاسیم کل به مدت ۶۰ روز اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج نشان داد که با گذشت زمان  pHفرایند روند کاهشی داشته، و در تیمار شاهد مقدار ۱۳/۰±۳۶/۶، در نسبت ۱:۱ (مخلوط باگاس با زائدات آشپزخانه)۱۵/۰±۷۹/۶و در تیمار با نسبت ۱:۲ ۶۲/۲±۵۸/۶ حاصل شد. .همچنین نتایج کاهش در کل کربن آلی (TOC) ،نیتروژن کجلدال (TKN) ، C/N و افزایش در فسفردر دسترس(P) و پتاسیم (K) را نشان داد. در تیمار شاهد مقادیر TOC، TKN و C/N به ترتیب ۴۱/۲۰%، ۵/۹% و ۱۲% کاهش یافته و مقادیر P و K ۳۲% و ۳۷/۳۱% افزایش یافت. در نسبت ۱:۱ مقادیر TOC، TKN و C/N به ترتیب ۴/۵۰%، ۷/۳۹% و۹/۱۷% کاهش یافته و مقادیر P و K ۵/۵۰% و ۷/۵۴% افزایش یافت. در نسبت ۱:۲ مقادیر TOC، TKN و C/N به ترتیب ۵۴%، ۳۳% و ۲/۳۱% کاهش یافته و مقادیر P و K ۱۸/۵۲% و ۱۷/۵۷% افزایش یافت. نتیجه گیری: مناسبترین مخلوط کمپوست باگاس با زائدات آشپزخانه جهت تهیه ورمی کمپوست در نسبت ۱ به  ۲ مشاهده شد و در اکثر پارامترهای های اندازه گیری شده برتری خود را نسبت به سایر تیمارهای مورد آزمایش آشکار نشان داد.

Vermicompost, baggase, kitchen waste, ورمی کمپوست, باگاس, پسماند آشپزخانه