اختلالات شناختی ناشی از سکته ی مغزی

مقدمه: سکته­ ی مغزی یکی از علل اصلی مرگ و ناتوانی است که بار سنگین و قابل توجهی به نظام بهداشت جهانی تحمیل می­کند. تظاهرات بالینی سکته­ ی مغزی می تواند به سرعت سبب آسیب عصبی خفیف تا شدید شود که به طور عمده ناشی از کمبود جریان خون مغزی است. اما تاثیر سکته­ ی مغزی فراتر از آسیب اولیه­ ی مغز است و انواع بیماری های پیچیده و ویرانگر ازجمله آلزایمر، افسردگی و اختلالات شناختی به همراه دارد. در زمینه­ ی اختلالات شناختی مرتبط با سکته­ ی مغزی مطالعات زیادی شده است. پیشرفت زوال شناختی ممکن است حتی بااهمیت تر از خود سکته­ ی مغزی باشد، به طوری که اختلال شناختی پس از سکته بر بیش از یک سوم بازماندگان سکته­ ی مغزی تاثیر می­گذارد. هدف از مطالعه­ ی حاضر، معرفی برخی از عوامل خطر و مناطق حساس مغزی درگیر در اختلالات شناختی پس از سکته­ ی مغزی؛ و ارائه­ ی راه­کارهایی جهت پیشگیری از این اختلالات است. روش: این پژوهش از نوع مروری است و برای رسیدن به اهداف آن از شیوه­ی تحلیلی و مطالعات اسنادی استفاده شده است. یافته‎ها: به نظر می رسد نتیجه گیری در مورد عوامل اصلی درگیر کاملا قطعی نباشد، بااین حال، تنگی عروق و به هم خوردن جریان خون ، کاهش اکسیژن بافتی، فشارخون بالا و خونریزی، کهن­سالی، سابقه­ ی خانوادگی، تنوع ژنتیکی و عود سکته به عنوان عوامل کلیدی اختلالات عملکردی و شناختی مطرح هستند. تغییرات عروق خونی کوچک مغزی پس از شکسته شدن سد خونی-مغزی، عدم دریافت موضعی خون توسط بافت ها و آتروفی عصبی، عوامل اصلی نوروپاتولوژی زوال عقل­اند. نتیجه گیری: برای کاهش بار اختلالات شناختی ناشی از سکته­ ی مغزی، کنترل عوامل خطر ضروری است. همچنین، پس از آسیب مغزی، روشن سازی مکانیسم های درگیر در اختلالات شناختی می تواند استراتژی های موثر بر تسکین علایم بیماری و پیشگیری را فعال کند.

Keywords:

cognitive impairment , stroke , illness , risk factors , اختلال شناختی , سکته­ ی مغزی , بیماری , عوامل خطر