محمد ملکوتیان - Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
محمد حسن احرامپوش - Shahid Sadoughi University of Medical Sciences ,Yazd, Iran
هیوا حسینی - Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran
ملیحه پورشعبان مازندرانی - Environmental Health Engineering,Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran

مقدمه: پسماندهای دارویی در گروه آلاینده­های نوظهور قرار دارند. این مواد با روش­های متعارف تصفیه ی آب و فاضلاب، بهطورکامل حذف نمی­شوند. داروها و متابولیت­های آن ها­، به­علت ایجاد خطرات احتمالی و سمیت برای انسان و محیط، بایستی از منابع آبی حذف گردند. در این تحقیق، حذف فتوکاتالیستی استامینوفن از محلول­های آبی، توسط زئولیت X اصلاح شده با TiO۲ (TiO۲/زئولیت X)، مورد بررسی قرار گرفت. روش­بررسی: روش این تحقیق، تجربی بوده و در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. جهت حذف استامینوفن از محلول­های آبی، از فتوکاتالیست TiO۲/زئولیت X، تحت تابش UV-C (فرآیند UV/TiO۲-X) استفاده گردید. غلظت استامینوفن محلول­ها با روش طیف­سنجی فرابنفش-مرئی در  طول موج ۲۴۳ نانومتراندازه­گیری شد. شرایط بهینه از نظر pH محلول، دوز فتوکاتالیست، غلظت استامینوفن و زمان واکنش تعیین و سینتیک تجزیه، مورد بررسی قرار گرفت. یافته­ها: نتایج نشان داد که بیشترین حذف استامینوفن (۴۵/۹۵%) مربوط به غلظت اولیه ۱­ میلی گرم بر لیتر در pH خنثی و ۵۰۰ میلی گرم بر لیتر دوز کاتالیست پس از گذشت زمان ­۷۵ دقیقه از شروع واکنش بوده است. با کاهش غلظت استامینوفن میزان حذف آن، افزایش یافت. سرعت واکنش تجزیه، از مدل سینتیک درجه اول کاذب با ثابت سرعت min-۱ ۰۱۴۴۶/۰ پیروی نمود. نتیجه­گیری: روش فتوکاتالیستی UV/TiO۲-X در حذف استامینوفن از محلول­های آبی، دارای کارایی بسیار بالایی بوده و قابل توصیه است.

Photo catalysis, TiO۲, X zeolite, Acetaminophen, Aqueous solutions, فتوکاتالیز, TiO۲, زئولیت X, استامینوفن, محلول های آبی