کارآیی آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای پیشگیری کننده از مواجهه با آفت کش در کشاورزان

مقدمه:استفاده غیراصولی از آفت کش،می تواند منجر به بروزمشکلات متعددی در کشاورزان  بویژه در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران شود. با توجه به ماهیت زیست کشی، تاثیرات منفی آفت کش غیر قابل اجتناب بوده ویکی ازمهمترین روش پیشگیری از عوارض آن، افزایش آگاهی می باشد.این مطالعه با هدف بررسی کارآیی مدل اعتقاد بهداشتی در ارتقاء رفتارهای پیشگیری کننده از مواجهه با آفت کش انجام گردید. روش­بررسی:در یک مطالعه مداخله ای،شهرستان انار به دو منطقه غیرمداخله(دهستان بیاض) و منطقه مداخله (دهستان امین شهر) تقسیم شده، و تعداد ۱۲۸ نفراز کارگران (۵۴ نفر درگروه مداخله و۵۴نفردرگروه غیر مداخله به روش تصادفی انتخاب شدند.گروه مداخله در دو جلسه آموزش بر مبنای مدل اعتقاد بهداشتی شرکت کردند. اطلاعات از طریق تکمیل پرسشنامه طی مصاحبه مستقیم و در دو نوبت، قبل و دو ماه بعد از آموزش جمع آوری گردید. روایی و پایایی سازه های پرسشنامه با مطالعه مقدماتی به اثبات رسید.سپس داده ها با استفاده از نرم افزار ۱۸SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: دوگروه از نظر مشخصات فردی تفاوت معنی داری نداشتند. بعد از آموزش، درگروه مداخله افزایش معنی داری در میانگین نمرات آگاهی (۰۰۲/۰=P) و میانگین نمرات حساسیت، شدت، منافع، خودکارآمدی، راهنما برای عمل درک شده(۰۰۰/۰=P)مشاهده گردید. نمره میانگین موانع درک شده (۰۰۴/۰=P)کاهش ومیانگین نمره رفتارهای پیشگیری کننده افزایش معنی دار یافت(۰۰۰/۰=P). نتیجه گیری:با توجه به نتایج مطالعه و کارآیی مدل اعتقاد بهداشتی بررفتارهای پیشگیری کننده ازمواجهه باآفت کش درکشاورزان،تدوین و اجرای برنامه استراتژی جامع جهت ارتقاء رفتارهای ایمن ضروری است.

Keywords:

Pesticide , Health Belief Model , Agricultural worker , آفت کش , مدل اعتقاد بهداشتی , کارگران کشاورزی