امیر اشکان نصیری پور - Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
پوران رئیسی - Tehran University
رضا نجف بیگی - , Islamic Azad University, Tehran, Iran.
علی محمد آدابی - , Islamic Azad University, Tehran, Iran.

  مقدمه : نخستین مسئله ای که هنگام طرح ریزی یک سازمان مطرح می شود،مسئله ساختار است .در بین ابعاد ساختاری ،پیچیدگی،رسمیت و تمرکز نسبت به سایر ابعاد ساختاری در ایجاد ساختار سازمانی و اداره موثر و اثربخش سازمان نقش مهم تری دارند و آن ها را ابعاد اصلی می نامند. هدف از انجام این پژوهش ، بررسی ابعاد (پیچیدگی ، رسمیت و تمرکز) در بیمارستان های عمومی جامعه مورد پژوهش و تعیین وضعیت موجود ابعاد ساختاری و تعیین وضعیت مطلوب ساختار با رویکرد مکانیک - ارگانیک و ارائه الگوی مناسب ساختار می باشد.   روش بررسی : در این پژوهش تعداد ۲۶۳ نفر از کارکنان ۸ بیمارستان عمومی شهرستان یزد با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای و سرشماری مورد پرسش واقع شدند. در این مطالعه از پرسشنامه های استاندارد طراحی ساختار مطلوب "ویگا و یانوزاس" وپرسشنامه ارزیابی ابعاد ساختاری (پیچیدگی، رسمیت و تمرکز) "استیفن رابینز" به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد . اطلاعات حاصل به دو شیوه توصیفی ( میانگین ، انحراف معیار و درصد فراوانی ) و تحلیلی با استفاده از آزمون دو جمله ای و آنالیز واریانس با نسخه ۱۹ نرم افزار SPSS ، تحلیل گردید   یافته ها : این مطالعه نشان داد میزان پیچیدگی در بیمارستان های مورد مطالعه با کسب رتبه ۳۲ نسبتا زیاد و میزان رسمیت با کسب رتبه ۲۴ بالاتر از حد متوسط و میزان تمرکز با کسب رتبه ۳۰ در حد متوسط می باشد و ساختار مطلوب از نظر پاسخگویان، ساختارمکانیکی است(۰۰۱/۰= P ).   نتیجه گیری : با توجه به تصریح پرسش شوندگان در خصوص اتخاذ ساختار بسیار مکانیکی به عنوان ساختار مطلوب، ساختار منتج از این الگو را ساختاری بلند تشکیل می دهد. در این ساختار مکانیکی، امور با پیچیدگی بالا، رسمیت نسبتا زیاد و تمرکز زیاد، انجام می گیرد. هرچند بر اساس الگوی پیشنهادی می توان با تغییر در اجزاء ابعاد پیچیدگی،رسمیت و تمرکز و افزایش میزان آن به ساختار مطلوب دست یافت لیکن به نظر می رسد ارائه یک ساختار ثابت و خاص برای بیمارستان ممکن نیست بلکه می بایست همگام با تغییرات، ساختاراقتضائی مناسب برای بیمارستان طراحی شود.    

Organization structure, Mechanic structure, Organic structure, Contingency structure, ساختار سازمانی ، ساختار مکانیکی ، ساختار ارگانیکی ، بیمارستان