بررسی کاربرد الگوی اعتقاد بهداشتی درتبیین انجام غربالگری سرطان دهانه رحم در زنان ۲۰ تا ۶۵ ساله شهرستان لردگان چهار محال بختیاری

  مقدمه : سرطان دهانه رحم دومین سرطان شایع بعد از سرطان پستان در دنیا می باشد. ترغیب زنان جامعه به شرکت در برنامه های غربالگری سرطان دهانه رحم موجب تشخیص، درمان به موقع و کاهش عوارض و مرگ ناشی از این بیماری می گردد. الگوی اعتقاد بهداشتی، به عنوان یک الگوی اکتشافی جهت ارزیابی اینکه چرا افراد از خدمات پیشگیرانه استفاده نمی کنند در تحقیقات متعددی بکار گرفته شده است. هدف از این مطالعه تعیین کاربرد الگوی اعتقاد بهداشتی در انجام غربالگری سرطان دهانه رحم در زنان ۲۰ تا ۶۵ ساله شهرستان لردگان استان چهار محال بختیاری بود.   روش بررسی : این مطالعه توصیفی تحلیلی بصورت مقطعی بر روی زنان ۲۰ تا ۶۵ ساله شهرستان لردگان انجام شد. تعداد نمونه ۳۰۰ زن ازدواج کرده بودند که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای بود که از زیر مقیاس های اطلاعات شخصی، آگاهی، حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، موانع درک شده و راهنما برای عمل تشکیل شده بود. برای اندازه گیری اعتبار پرسشنامه از روش اعتبار محتوا و پایایی آن از آزمون- بازآزمون استفاده شد. تجزیه تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه ۵/۱۱ و با استفاده از شاخص های مرکزی و پراکندگی، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون لوجستیک، رگرسیون خطی و آنالیز واریانس صورت گرفت.   یافته ها :میانگین نمره آگاهی ۷۵/۲±۱۲/۷، حساسیت درک شده ۰۹/۱±۴۵/۳، شدت درک شده ۴۵/۱±۹۲/۵، منافع درک شده ۲۲/۱±۳۳/۲، موانع درک شده ۶۰/۳±۱۴/۱۴ و راهنما برای عمل ۰۵/۱±۰۴/۱ بود. تنها ۳۷ درصد از افراد مورد مطالعه گزارش نمودند که تابحال تست پاپ اسمیر را انجام داده اند. میانگین تعداد دفعات انجام تست پاپ اسمیر در این افراد ۰۱/۱±۵۸/۰ بدست آمد. بر اساس نتایج آنالیز رگرسیون لوجستیک فقط آگاهی(۰۱۷/۰ p= ) و موانع درک شده (۰۲۵/۰ p= ) به طور معنی داری انجام تست پاپ اسمیر را پیش بینی نمودند، بعلاوه منافع درک شده به طور معنی داری تعداد دفعات انجام تست پاپ اسمیر را پیش بینی نمود (۰۴/۰ p= ).   نتیجه گیری : نظر به اینکه بخش محدودی از سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی دفعات و یا انجام تست پاپ اسمیر را پیش بینی نمودند می توان نتیجه گیری کرد که الگوی فوق در تبیین رفتار غربالگری سرطان دهانه رحم چندان کارآمد نبوده و پیشنهاد می گردد که کارآمدی سایر الگوهای آموزشی در پیش بینی این رفتار مورد بررسی قرار گیرد. بعلاوه سازه های موانع درک شده، منافع درک شده و آگاهی در برنامه ریزی های مداخله ای مورد توجه بیشتری قرار گیرند .

Keywords:

Health belief model , Pap smear , Cervix cancer , الگوی اعتقاد بهداشتی , تست پاپ اسمیر , سرطان دهانه رحم.