اسلام مرادی اصل - کارشناسی ارشد حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، دانشگاه علوم پرشکی تهران
حسن وطن دوست - استاد گروه حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، دانشگاه علوم پرشکی تهران
خدیجه شمشاد - استادیار گروه حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، دانشگاه علوم پرشکی مازندران
مهدی سالاری جوزم - کارشناسی ارشد حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، دانشگاه علوم پرشکی تهران
جواد رفیع نژاد - استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده بهداشت، گروه حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلی

  مقدمه: انسان در طول تاریخ همواره در معرض عوامل تهدید کننده متعدد پاتوژ‍ژن و غیر پاتوژن قرار داشته و از راهها و عوامل مختلفی جهت درمان و کنترل آنها استفاده نموده است، یکی از این روش ها استفاده از زنبور و محصولات آن بوده است. سابقه استفاده از زنبور عسل و محصولات آن در درمان انواع بیماریها به شناخت انسان از مزایای این حشره بر می گردد.   روش بررسی: این مقاله یک مطالعه مروری است. برای انجام این تحقیق مطالب علمی مرتبط با موضوع تحقیق از منابع و سایت های معتبر علمی جمع آوری و مورد مطالعه قرار گرفت.   یافته ها: محصولات متنوعی نظیر عسل، موم، نیش، گرده، ژل رویال (سلطنتی)، پروپولیس و آپیلارنیل از جمله موادی هستند که در درمان بیماریهای مختلفی مانند آلرژی ها، بیماری های خونی، گوارشی، قلبی، ریوی، مفاصل، کلیوی، عصبی ( MS )، متابولیکی (دیابت )، داخلی، گوش، حلق، بینی و چشم، مقاربتی، نقص ایمنی (ایدز)، خونی، سرطان،روانی،پوستی ،استخوانی و بیماریهای حاصل از عوامل بیماریزا مثل ویروسها و ژیاردیاها، تریکوموناس ها، شاگاس و مالاریا استفاده می شوند.   نتیجه گیری: این مقاله مروری است بر برخی از جدیدترین دستاوردهای حاصل از زنبور عسل و محصولات آن که در کنترل و درمان بیماری ها در ایران و جهان به کار می رود.       

زنبور درمانی، زهر زنبور، ژل رویال، عسل، گرده