حسین سرگزی - دکترای بیابانزدائی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، معاون نظام بهره برداری سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
حجت میان آبادی - دکترای دیپلماسی آب (هیدروپلیتیک)، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
علیرضا سروری نژاد - دانشجوی دکترای خاک شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

عدم قطعیت های طبیعی، انسانی و تکنولوژیکی ناشی از توسعه، وضعیت دسترسی آینده به منابع آبی را دچارچالش کرده است. این چالش ها بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جنوب غرب آسیا بدلیل پیش بینی تغییراقلیم گسترده از اهمیت بیشتری برخوردار است. وابستگی ایران به رودخانه هیرمند در جنوب شرق موضوعیملی و بین المللی است چرا که از آوردهای رودخانه هیرمند بعنوان تنها منبع آب در سیستان نه فقط برایکشاورزی بلکه به منظور شرب و حفظ محیط زیست شکننده آن نیز استفاده می شود. تغییر اقلیم و به تبعآن کاهش بارندگی در قسمت های بالایی و میانی حوضه، برداشت بی رویه آب در شکل های مختلف استخراجدر بخش های واقع در کشور افغانستان، افزایش جمعیت، نیازهای جدید مصارف آب، کمی راندمان مصرف،هدررفت زیاد ، مناقشات و عدم امکان مدیریت جامع برداشت و توزیع آب در شرایط ناپایداری سیاسی درافغانستان همچنین وجود مخازن رو باز با ظرفیت ذخیره و تبخیر زیاد، انتقال آب به شهرهای خارج از حوضههیرمند، راندمان پایین آبیاری و عدم مشارکت مردم در مدیریت از مهمترین مشکلات آب در سیستان میباشند که موفقیت آینده طرح های آبی منطقه از جمله طرح آبیاری موسوم به ۴۶۰۰۰ هکتاری را با تردید مواجهمی کند. در این پژوهش با مطالعه ادبیات موضوع و مصاحبه با خبرگان بخش آب مهمترین عوامل موثر بروضعیت آب حوزه سیستان شناسایی شده، عوامل مستقل دارای بیشترین اهمیت و بالاترین عدم قطعیت پایهساخت سناریوها قرار گرفته است این عوامل عبارتند از فراهمی و مدیریت آب و ۴ سناریوی مهم آینده باتلفیق این دو عامل معرفی و موضوعات مهم متاثر از آب منطقه در هر سناریو توصیف شده است.

آینده پژوهی، سناریونگاری، طرح آبیاری سیستان