محمد اسماعیل ریاحی - هیات علمی دانشگاه مازندران
زینب محمودآبادی - دانشجوی دکتری علوم اجتماعی دانشگاه مازندران ( گرایش بررسی مسائل اجتماعی ایران)

مقاله­­ی حاضر به ارزیابی رویکردهای جامعه­­شناختی در باره ی تفاوت­های جنسیتی در شکل­­گیری و تشدید افسردگی مردان و زنان و آثار آن در نهاد خانواده می پردازد. پرسش آن است که "نقش­های جنسیتی" چگونه و با چه سازوکاری می­توانند منجر به بروز میزان های متفاوتی از افسردگی در بین مردان و زنان متاهل شوند؟ به این منظور، با تلفیق نظریه های "نقش"، "قدرت و جنسیت" و "خودخاموشی" مدل نظری تحقیق تدوین شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر که به روش پیمایش انجام شده است، زنان و مردان متاهل ۲۰ تا  ۴۵­ ساله ساکن شهر تهران هستند که با استفاده از روش «نمونه گیری تصادفی خوشه­ای» ساده، تعداد ۷۲۰ نفر از آنان، انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه خوداجراء بوده است و داده­ها، پس از کدگذاری و استخراج به وسیله نرم­افزار SPSS با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که در مجموع، میزان افسردگی بر اساس "نقش­های جنسیتی زنانه و مردانه" متفاوت است؛ بدین معنی که "نقش های جنسیتی زنانه­ی غالب"، افراد را مستعد افسردگی می­­کند، در حالی که نقش­های "جنسیتی مردانه­ی غالب"، مانند سپری در مقابل افسردگی عمل می کند. هم­چنین یافته­ها نشان می دهد که بین میزان خودخاموشی و میزان افسردگی، رابطه  مثبت و مستقیم وجود دارد.

تفاوت های جنسیتی, نقش های جنسیتی, افسردگی, نهاد خانواده, خودخاموشی