عیسی حکمتی - استادیار گروه روانشناسی دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
جلیل باباپور - استاد گروه روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
مهدی ایمانی - استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

پژوهش حاضر با هدف بررسی تناسب مدل جایگزین اختلالات شخصیت با خودشیفتگی آسیب­پذیر و بزرگ­منش بود.روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود   بدین منظور ۲۶۱ دانشجوی دانشگاه تبریز به روش تصادفی خوشه­ای انتخاب و ابزارهای پژوهش، شامل سیاهه شخصیت راهنمای آماری و تشخیصی و مقیاس خودشیفتگی مرضی را تکمیل کردند. داده­ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد مولفه­ها و نمره کل خودشیفتگی آسیب­پذیر با همه صفات شخصیتی نابهنجار همبسته بوده، ولی مولفه­ها و نمره کل خودشیفتگی بزرگ­منش، عمدتا با صفات شخصیتی مخالفت­ورزی و روانپریش­خویی همبستگی مناسب داشتند. نتایج تحلیل رگرسیون خودشیفتگی آسیب­پذیر نشان داد صفات شخصیتی عاطفه منفی، مخالفت­ورزی، نابازداری و روانپریش­خویی پیش­بین نمره کل خودشیفتگی آسیب­پذیر بوده و در پیش بینی مولفه های خودشیفتگی آسیب پذیر نیز چهار صفت شخصیتی فوق پیش­بین عزت نفس مشروط؛ صفات گسلش و روانپریش­خویی پیش­بین پنهان­سازی خود؛ روانپریش­خویی پیش­بین ناارزنده سازی؛ صفات عاطفه منفی، گسلش و نابازداری پیش­بین خشم محق­بودن هستند. در زمینه خودشیفتگی آسیب­پذیر نتایج رگرسیون نشان داد صفات مخالفت­ورزی و روانپریش­خویی پیش­بین نمره کل خودشیفتگی بزرگ­منش بوده و در زمینه مولفه های این نوع خودشیفتگی نیز صفت مخالفت­ورزی پیش­بین بهره کشی؛ صفت روانپریش­خویی پیش­بین خودارتقایی و همچنین پیش بین خیالبافی هستند. یافته­ها همسو با مطالعات قبلی دلالت بر این دارند که برخلاف مدل پیشنهادات مدل جایگزین اختلالات شخصیت به غیر از صفت مخالفت ­ورزی برای ملاک B اختلال شخصیت خودشیفته، صفات شخصیتی نابهنجار دیگری نیز در اختلال خودشیفتگی دخیل اند و مدل جایگزین پیشنهادی به صورت نسبی برای خودشیفتگی بزرگ­منش تناسب داشته و با  خودشیفتگی آسیب پذیر تناسب ندارد.

خودشیفتگی آسیب پذیر, خودشیفتگی بزرگ منش, مدل جایگزین اختلالات شخصیت