امیرحسین صفاریان - طلبه سطح خارج مدرسه علمیه مشکات

امروزه دو مکتب قم و نجف به عنوان دو مدل فرآیند استنباط مورد توجه طلاب و فضلا قرارگرفته اند. میان این دو مکتب تفاوت هایی وجود دارد که در نتیجه عملیات استنباط و نوعدیدگاه فقیه، تاثیر بسزایی دارد. نگاه رایج این است که دیدگاه نجف، اصول محور است لذاقابلیت الگوریتمی کردن آن بالا است و در مقابل، دیدگاه قم به دلیل نگاه تحلیلی تر به مسائل،کمتر قابلیت به فرمول درآوردن دارد لذا کاربست هوش مصنوعی در فرآیند استنباط، بیشتر بادیدگاه فقه نجف سازگاری دارد. آنچه در این نگاشته دنبال می شود، تبیین اجمالی از تفاوت هایفرآیندی میان دو مکتب ضمن مثالی است تا ضمن فهم تفاوت ها، نمون های عملی از این تفاوتمورد توجه قرار گیرد. هدف اصلی از این تبیین، مورد توجه قرار دادن نقش اثباتی هوشمصنوعی در فرآیند تجمیع قرائن طبق مکتب قم است. به این معنا که هوش مصنوعی به مثابهفقیه یار، می تواند نقش تعیین کننده و تسهیل کننده ای در فرآیند استنباط فقیه قمی داشتهباشد و او را در کشف هرچه دقیق تر و بهتر واقعیت یاری نماید.