بررسی مزاج مبتلایان به گاستروپارزی در بیماران دیابتی

سابقه و هدف: دیابت شیرین جزء شایع ترین بیماری های مزمن در جهان است و با عوارض سیستمیک متعددی از جمله گوارشی همراه می باشد. یکی از مهمترین عوارض گوارشی دیابت، گاستروپارزی است که با اختلال تاخیر تخلیه معده و با علائمی چون تهوع، استفراغ، سیری زودرس، نفخ و درد فوقانی شکم مشخص می شود. از آنجایی که امروزه تمایل به استفاده از طب سنتی رو به گسترش است، توسعه و تطبیق آن با طب جدید ضروری است؛ لذا با توجه به نقش تعیین کننده مزاج در درمان در طب سنتی ایران، این پژوهش به منظور بررسی مزاج افراد مبتلا به گاستروپارزی دیابتی طراحی شد تا بر اساس آن بتوان به تدوین پروتکل های درمانی این عارضه پرداخت. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع مطالعه مقطعی است. بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ یا ۲ مراجعه کننده به کلینیک های تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با سن بالاتر از ۱۸ سال، در فاصله زمانی آبان ۱۳۹۵ تا خرداد ۱۳۹۶، پس از شناسایی و تایید توسط فوق تخصص گوارش وارد مطالعه شدند. جامعه آماری به دو گروه مورد ۵۶ نفری مبتلا به گاستروپارزی و گروه شاهد ۴۴ نفری بدون گاستروپارزی تقسیم شدند. گاستروپارزی بیماران توسط پرسش نامه استاندارد گاستروپارزی بررسی و مزاج آنها توسط پرسش نامه مزاج مجاهدی تعیین شد. پس از آزمون طبیعی بودن داده ها، مقایسه بین گروهی با آزمون کای ۲ و آنالیز واریانس یک طرفه، با سطح معنی داری ۰/۰۵ ≥ p مورد آزمایش قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که افراد گرم مزاج با میانگین ۴۴/۲۲ نمره گاستروپارزی کمتری نسبت به افراد سرد مزاج با میانگین ۵۲/۲۲ داشتند، اما این اختلاف معنی دار نبود (۰/۰۸p =). از طرف دیگر، افراد با مزاج تر با میانگین ۵۵/۷۷ نمره گاستروپارزی بالاتری از افراد خشک مزاج با میانگین ۳۹/۹۲ داشتند و این اختلاف معنی دار بود (p = ۰/۰۰۱). نتایج: در این مطالعه مزاج سرد و تر بیشتر در مبتلایان به گاستروپارزی دیابتی مشاهده شد. به نظر می رسد با توجه به پاتوفیزیولوژی گاستروپارزی از منظر طب ایرانی، بیماران دیابتی با مزاج سرد و تر احتمال بیشتری برای ابتلا به گاستروپارزی دارند.

Keywords:

Temperament (Mizaj) , Gastroparesis , Diabetes mellitus , Persian Medicine , دیابت شیرین , گاستروپارزی , طب سنتی , مزاج