بررسی وضعیت فروشندگان گیاهان دارویی و معرفی گیاهان دارویی پرکاربرد در عطاری های شهر گرگان

سابقه و هدف: وضعیت گیاهان دارویی و عطاری ها به عنوان اصلی ترین عوامل در بازار گیاهان دارویی می تواند راهنمای خوبی برای سیاست گذاران صنعت دارویی کشور و استان گلستان که یکی از مهم ترین رویشگاه های این گیاهان در کشور است، باشد. لذا در این پژوهش برخی از ویژگی های گیاهان دارویی مورد استفاده در طب ایرانی و عطاری های شهر گرگان مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: این تحقیق به صورت پیمایشی بر روی ۴۳ عطاری در شهر گرگان انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای بود که شامل مشخصات دموگرافیک عطاران، نحوه کسب اطلاعات و آگاهی آن ها، ویژگی های مهم ترین و پرفروش ترین گیاهان دارویی و وضعیت اقتصادی- اجتماعی خریداران بود. روایی محتوای پرسش نامه با نظرات کارشناسان و برخی از فروشندگان مجرب و پایایی آن ها از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و تعیین شد. در نهایت اطلاعات جمع آوری شده پس از بررسی و دسته بندی با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: جامعه مورد مطالعه شامل ۴۳ نفر از عطاران بودند که میانگین سنی افراد مشغول در عطاری ها ۳۵/۰۹ و میانگین تجربه کاری آن ها ۷/۶ سال بود. تنها ۹/۳ درصد عطاران رشته تحصیلی مرتبط با گیاهان دارویی داشته و ۹۰/۶ درصد دیگر دارای رشته تحصیلی دیگری بودند. از پرفروشترین گیاهان موجود در عطاری ها می توان به آویشن (۲۲ درصد)، گل گاوزبان (۲۰ درصد) و خاکشیر (۲۰ درصد) اشاره کرد؛ همچنین بیشترین علل مراجعه به عطاری ها مشکلات و بیماری های کبد و کلیه، درد مفاصل و سرماخوردگی بود. نتیجه گیری: برای مقابله با اثرات بیماری های شناخته شده، از گیاهان دارویی در شهر گرگان استفاده های متنوعی صورت می گیرد. با توجه به مصرف بالای برخی از گیاهان دارویی در بین اقشار کم درآمد مردم و کسب اطلاعات اغلب عطاران از طریق تجربه و مطالعه توصیه می شود برنامه ریزی و سیاست گذاری لازم جهت پرورش گیاهان دارویی و ارائه دوره های آموزشی برای فروشندگان در این شهر مدنظر قرار گیرد.

Keywords:

Medicinal Plants , Persian Medicine , Herbal Medicine Stores Sellers , Gorgan , گیاهان دارویی , طب ایرانی , عطار , گرگان