مفهوم رطوبت و انواع آن در طب سنتی ایران

سابقه و هدف: واژه های رطب و یابس، رطوبت و یبوست از کلیدواژه های اصلی است که در تبیین کلیه شاخه‎های نظری اعم از امور طبیعیه، اسباب و علل، دلایل و علائم و شاخه های عملی طب که مربوط به پیشگیری و درمان است به کار رفته است. با وجود اهمیت چنین مبحثی، بخش مجزایی که به تبیین مفهوم آن پرداخته باشد، در متون طب سنتی ایران وجود ندارد. هدف از انجام این مطالعه، تبیین مفهوم رطوبت، انواع رطوبت و علائم ذکر شده برای اقسام رطوبت و نقش آن در تشخیص و درمان است. مواد و روش ها: مطالعه حاضر، یک مطالعه مروری است. در این مطالعه کتب اصلی طب سنتی ایران با استفاده از نرم افزار جامع نور با کلیدواژه های تر، رطب و رطوبت بررسی شد. همچنین جهت بررسی نظرات محققین عصر حاضر در این خصوص، موتور جستجوهای Google Scholar, PubMed, Magiran, SID, Iran medex  با کلید واژه های Damp, Dampness, Humidity, Moistness, Moisture, Wet بررسی شد. یافته ها: در متون طب سنتی ایران، رطوبت گاهی بر کیفیت و گاهی بر ماده رطب دلالت می کند. رطوبات به طور کلی در دو دسته رطوبات غیربدنی و بدنی قرار می گیرند. رطوبات بدنی را می توان بر اساس کیفیت رطوبت، ذات رطوبت، فعل رطوبت و محل آن در چهار دسته کلی قرار داد. بر اساس کیفیت رطوبت، فعلی که از رطوبت مورد نظر صادر می شود، متفاوت است. بحث و نتیجه گیری: تبیین مفهوم رطوبت و شناخت انواع آن و علائم ناشی از آن ها، می تواند گامی در جهت ارتفاء سطح سلامت در کلیه مراحل پیشگیری، تشخیص و درمان باشد.

Keywords:

Humours , Wetness , Persian Medicine , Temperament , اخلاط , رطوبت , طب سنتی ایران , مزاج