حسین مرادی دهنوی
مژده پورحسینی

سابقه و هدف: در طب ایرانی قواعد مفصل علمی درباره حفظ سلامتی در شرایط مختلف وجود دارد یکی از این اصول مهم، قاعده راهبردی حفظ الصحه به مثل و درمان به ضد است که درباره آن بین حکیمان، تفاوت آراء و نظرات وجود دارد و همچنین برداشت های مختلفی نیز در حال حاضر وجود دارد. در این مقاله سعی بر این است که با طرح نظرات متفاوت حکیمان در این باره به شرح و بسط آنها بپردازیم و در نهایت با توجه به مبانی طب سنتی، صحیح ترین نظریات را تبیین کنیم. مواد و روش ها: متون معتبر مانند قانون، خلاصه الحکمه، مفرح القلوب و... مورد بررسی قرار گرفتند. مطالب مربوط به حفظ الصحه در شرایط مختلف سلامتی و بیماری بررسی شده و متون مرتبط با آن در نرم افزار نور با استفاده از کلیدواژه هایی مانند حفظ صحت، سلامتی، مشاکل، مماثل، مخالف مورد جستجو قرارگرفتند، سپس یافته های به دست آمده تجزیه و تحلیل شده و اختلافات و اشتراکات بررسی و جمع بندی شدند. یافته ها: دو دیدگاه درمورد حفظ الصحه به مثل به ویژه در امر تغذیه وجود دارد، یک دیدگاه اینکه حفظ الصحه به مثل وقتی حاصل می شود که غذا قبل از ورود به بدن، مزاجی شبیه مزاج شخص مصرف کننده در حالت سلامت و تعادل داشته باشد و دیدگاه دیگر این که حفظ الصحه به مثل در حالت صحت وقتی حاصل می شود که بعد از ورود غذا به بدن و تاثیر و تاثر از عواملی مثل کبد و دستگاه گوارش در نهایت خلط حاصله مشاکل مزاج شخص باشد نه قبل از ورود غذا به بدن. نتیجه گیری: به نظر می رسد بر طبق مبانی طب ایرانی، در صورت وجود صحت تامه، حفظ صحت به مثل است و در صورت انحراف از اعتدال مزاج شخصی در شرایط سلامت، حفظ و ارتقاء صحت به مخالف است و در صورت انحراف از اعتدال مزاجی در شرایط بیماری، درمان به ضد است.

Protect the health, Treatment, nutrition, حفظ صحت, درمان, تغذیه