رضا اقنوم - اعضا هیت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
حمید رضا شریفی
مسعود عزت احمدی

این تحقیق به منظور بررسی اثر نظام های کشاورزی حفاظتی و متداول بر جمعیت نماتدهای پارازیت گیاهی به مدت ۵ سال زراعی (۱۳۹۶-۱۳۹۱) در نظام تناوبی رایج در منطقه سرد(گندم- چغندرقند) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی جلگه رخ به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. روش های خاک ورزی شامل، خاک ورزی متداول، کم خاک ورزی و بی خاک ورزی در کرت های اصلی ومدیریت بقایای گیاهی شامل تیمار بدون بقایا، حفظ ۳۰ و ۶۰ درصد بقایای گیاهی در کرت های فرعی قرار گرفتند. نماتد های پارازیت گیاهی شامل نماتد مولد زخم ریشه (Pratylenchus neglectus)، نماتد سنجاقی ).(Paratylenchus spp، Geocenamus spp.، نماتد ساقه و پیاز (Ditylenchus spp.)، Boleodorus spp.، .Filenchus spp و Tylenchus spp. جداسازی و تشخیص داده شدند. نتایج تجزیه واریانس تعداد نماتد های پارازیت گیاهی نشان داد اثر خاک ورزی بر جمعیت Filenchus spp. و اثر برهمکنش خاک ورزی و نگهداری بقایای گیاهی بر جمعیت نماتد سنجاقی و نماتد ساقه و پیاز معنی دار بود. اثر تیمارهای مختلف خاک ورزی، سطوح مختلف نگهداری بقایای گیاهی و برهمکنش خاک ورزی و نگهداری بقایای گیاهی بر جمعیت سایر گونه های نماتد پارازیت گیاهی و تعداد کل نماتد های پارازیت گیاهی از نظر آماری معنی دار نبود. نتایج این تحقیق نشان داد در شرایط اقلیمی جلگه رخ و در نظام تناوبی گندم- چغندر قند، اعمال تیمار های کشاورزی حفاظتی تاثیر قابل ملاحظه ای بر جمعیت نماتد های مهم پارازیت گیاهی نداشته است و خطر وقوع این عوامل بیماریزا را افزایش نمی دهد.

بقایای گیاهی, بیماری های گیاهی, تناوب زراعی, خاک ورزی