بررسی مقایسه ای فراشناخت و رابطه ی آن با پرخاشگری در معتادان به مواد مخدر، در حال ترک و افراد غیرمعتاد

هدف: این پژوهش، مقایسه ­ی فراشناخت و رابطه ­ی آن با پرخاشگری در معتادان، معتادان در حال ترک و غیرمعتادان است.  روش: در این مطالعه­ ی علی-مقایسه ای و همبستگی، ۶۲ معتاد به مواد مخدر، ۵۱ معتاد درحال ترک و ۹۶ فرد غیرمعتاد، به روش دردسترس انتخاب شدند و به وسیله ی پرسشنامه ی فراشناخت ۳۰ سوالی و پرسش­نامه ­ی پرخاشگری اهواز (زاهدی فرد،۱۳۷۹) آزمون شدند. یافته ها: تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که بین میانگین نمرات افراد معتاد در حال ترک و غیرمعتاد در زیرمقیاس باورهای منفی در مورد کنترل­ ناپذیری و خطر (۰/۰۲>p و ۳/۶۵F=)، باورهای مربوط به اطمینان شناختی (۰/۰۰۰۱P< و ۹/۲۷F=) و نیاز به کنترل افکار (۰/۰۰۰۱P< و ۱۴/۵۱F=) و مقیاس کل فراشناخت (۰/۰۰۰۱P< و ۹/۹۶F=) تفاوت معنا داری وجود دارد. همچنین تمام مولفه های فراشناخت در هر سه گروه با پرخاشگری رابطه­ ی مثبت و معنا دار (۰/۰۰۰۱ و ۰/۰۵) نشان داد. نتایج تحلیل رگرسیون چند­متغیری نشان داد که ۰/۰۸درصد از واریانس رفتار خشم و عصبیت، ۱۰ درصد از رفتار کینه­توزی و لجاجت، ۱۲ درصد از رفتار توهین و تهاجم و ۱۳ درصد از رفتار پرخاشگری کلی بافراشناخت تبیین می­شود.  نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که فراشناخت درافراد مبتلا به سوءمصرف مواد مخدر، ضعیف تر از افراد سالم است. همچنین افزایش میزان ناهماهنگی فراشناختی بر شدت پرخاشگری می­افزاید. این نتایج، در پیشگیری و درمان اعتیاد و رفتارهای پرخاشگرانه، تلویحات مهمی در پی دارد.

Keywords:

Metacognition Aggression , Addiction , Cognition , فراشناخت , اعتیاد , پرخاشگری