تصورات قالبی جنسیتی: نگرش های ضمنی به مشاغل و اثر مواجهه با نمونه های غیرکلیشه ای

هدف: تصورات قالبی جنسیتی سبب می شوند افراد مشاغل را در یک پیوستار زنانه-مردانه دسته­بندی کنند. هدف این مطالعه، ارزیابی اثر مواجهه با نمونه های غیر کلیشه ای بر کاهش تصورات قالبی ضمنی در مورد مشاغل وابسته به نقش جنسیتی بود. روش: در دو آزمایش مرتبط، از طریق مطالعه و مشاهده­ی فیلم، تاثیرات مواجهه با نمونه های غیرکلیشه ای سنجیده شد. در آزمایش اول ۶۱ دانشجو (۳۲ زن و ۲۹ مرد) و در آزمایش دوم ۵۷ دانشجو از دانشگاه تهران (۳۲ زن و ۲۴ مرد) به صورت داوطلبانه شرکت کردند. شرکت کنندگان در مواجهه ی ضمنی با نمونه های کلیشه ای جنسیتی (گروه کنترل) و غیرکلیشه ای (گروه آزمایش) قرار گرفتند و بعد از آن هر گروه در آزمون تداعی ضمنی شرکت کرد. تصورات قالبی ضمنی با آزمون تداعی ضمنی (IAT) اندازه گیری و داده ها با آزمون مستقل t تحلیل شدند. یافته ها: بر اساس نتایج آزمون t مستقل، بین تصورات قالبی ضمنی گروه های کنترل و آزمایش در هر دو مطالعه تفاوت معناداری وجود دارد. علاوه بر این، یافته های مطالعه­ی اول نشان داد که در ارتباط با تقسیم بندی جنسیتی مشاغل، زنان بیش از مردان تصورات قالبی ضمنی دارند، اگرچه در مطالعه­­ی دوم چنین اثری مشاهده نشد. نتیجه گیری: تحلیل یافته های مطالعه­ی حاضر نشان داد که صرف مواجهه با جنسیت و شغل، به فعال شدن تصورات قالبی جنسیتی خودکار در ارتباط با شغل می انجامد، اگرچه رویارویی با یک نمونه­ی غیرکلیشه ای، در مقایسه با نمونه­ی کلیشه ای، پیش از ارزیابی تصورات قالبی ضمنی، فعال سازی کمتر این تصورات قالبی را در پی داشت.  

Keywords:

Gender role-typed occupations , Gender stereotypical beliefs , Implicit stereotypical beliefs , Counter-stereotypic examples , مشاغل وابسته به جنسیت , تصورات قالبی جنسیتی , تصورات قالبی ضمنی , نمونه های غیرکلیشه ای