یزدان نادری - PhD student of Psychology, Psychiatry and Behavioral Sciences Research Center, Addiction Institute, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari,Iran.
علیرضا مرادی - Professor of Clinical Psychology, University of Kharazmi, Sina Trauma and Surgery Research Center,Tehran,Iran.
وفا رحیمی موقر - Associate Professor of Tehran University of Medical Sciences, Sina Tauma and Surgery Research Center.
فاطمه رمضان زاده - MSc of Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences University of Kharazmi,Tehran,Iran.

هدف: اختلال استرس پس از سانحه با ویژگی های شناختی زیادی ارتباط دارد که می تواند از علایم این بیماری باشد و نظریه ی طرح وارهای در تبیین برخی از این ویژگی ها ممکن است مفید واقع شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی طرح وارههای ناسازگار اولیه در مبتلایان به اختلال استرس پس از سانحه است. روش: این پژوهش شامل سه گروه مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه، گروه غیرمبتلا و گروه بهنجار (گروهی که ترومایی تجربه نکرده بودند) بود و هر گروه ۲۰ آزمودنیرا در بر می گرفت. این سه گروه در متغیرهای سن و جنس همتا شدند. ابزار پژوهش شامل مصاحبه ی بالینی ساختاریافته برای اختلالات محور I در DSM-IV (SCID-I)، نسخه ی دوم (Beck depression interview (BDI-II)) سیاهه ی افسردگی بک (BDI II)، سیاهه ی اضطراب بک (Beck anxiety interview (BAI))، سیاهه ی طرح واره های ناسازگار اولیه (Early Maladaptive Schema (YSQ)) و مقیاس خودسنجی تاثیر رویداد (Impact of Event Scale (IES-R)) بود. یافته ها: داده ها با روش تحلیل واریانس یک راهه و t مستقل تحلیل شدند. نتایج نشان داد که نمره ی مبتلایان به اختلال استرس پس از سانحه در بیشتر طرح واره های ناسازگار اولیه (از قبیل طرح وارههای محرومیت هیجانی، رهاشدگی، بی اعتمادی، انزوا (کناره گیری اجتماعی)، آسیب پذیری، بازداری هیجانی و خویشتن داری ناکافی) به طور معناداری بیش از سایر گروه هاست. نمره ی بیماران مبتلا به این اختلال در دو سیاهه ی افسردگی و اضطراب بک نیز به طور معناداری بیشتر بود.  نتیجه گیری: با توجه به نتایج می توان گفت که نظریه ی طرح واره در آسیبشناسی و درمان اختلال استرس پس از سانحه، نقش مهمی دارد.

Early Maladaptive Schemas (EMSs), Posttraumatic Stress Disorder (PTSD), طرح واره های ناسازگار اولیه, ( PTSD )اختلال استرس پس از سانحه