حسین شریفان - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان - گروه مهندسی آ
بیژن قهرمان - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه مهندسی آب

در عصر کنونی محدودیت منابع آب ی جهت تأمین آب مورد نیاز کشاورزی و غیرکـشاورزی موجـب بـروز مشکلات عمدهای شدهاست و باران بهعنوان یکی از مهمترین منـ ابع آبـی موجـود محـسوب مـی شـود . بنـابراین پیش بینی و برآورد نزولات جوی برای هر منطقه و آبخیز بـه عنـوان یکـی از مهمتـرین پارامترهـای اقلیمـی در استفاده بهینه از منابع آبی محسوب میگردد . برای پیش بینی باران میتوان از سری های زمـانی اسـتفاده نمـود . هدف از انجام این تحقیق بررسی مناسب ترین مدل برآورد باران می باشد، بطوری که بـا بکـارگیری بـاران هـای SARIMA و پس از تعیین پارامترهای مدل غیر فصلی و فصلی مدل (1353-78) ساله 26 روزه و ماهانه دوره 10 و با استفاده از نـرم افـزار MINITAB مقـادیر بـاران 10 روزه، ماهانـه چهـار سـال آخـر دوره (1379-82) در ایستگاههای فاضل آباد ( با اقلیم مرطوب ) ، گرگان ( با اقلیم نیمه مرطـوب ) ، مـراوه تپـه ( بـا اقلـیم نیمـه خـشک ) و ترشکلی ( با اقلیم خشک ) واقع در استان گلستان تخمین زده شد ند . سپس مقادیر باران ماهانه پیش بینی شـده بـر اساس بهترین توزیع آماری به بارانهای 10 روزه تقـسیم و از جمـع بـاران هـا ی 10 روزه هرسـال، بـاران سـالانه محاسبه گردید . با مقایسه مقادیر برآوردی باران 10 روزه، ماهانه و سالانه با مقادیر واقعی متناظر نتیجـه گرفتـه شـد که برای پیش بینی باران در مقیاس 10 روزه استفاده از بـاران هـای 10 روزه و در مقیـاس ماهانـه و سـالانه روش استفاده از داده های ماه انه از دقت بیشتری برخوردار هستند . از سوی دیگر پس از بررسی های لازم برای برآورد بارانهای 10 روز ه توصیه میشود در ابتدا با استفاده از دا دههای مشاهداتی باران ماهانه ، مقـادیر بـاران ماهانـه برآورد شده، سپس این مقادیر پیش بینی شده بر اساس الگوی باران های 10 روزه پیش بینی شده ( بـا اسـتفاده از بارانهای 10 روزه ) خرد شوند، تا تخمین بارندگی از دقت بیشتری برخوردار باشد .

سری زمانی, پیش بینی باران, مدلSARIMA, استان گلستان