مصطفی مهدوی فرد - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیای، دانشگاه تبریز
ابوالفضل نامنی - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیای، دانشگاه تبریز

استفاده از مقدار انرژی گسیل شده مادون قرمز حرارتی از سطح زمین و ترکیب آن با شاخص های سبزینگی گیاهی یکی ازروش های سنجش ازدور مرئی و مادون قرمز برای اندازه گیری مقدار رطوبت خاک بوده که باعث به وجود آمدن و توسعه شاخصاندازه گیری رطوبت خاک (SMI) شده است. در این پژوهش برای بررسی کارایی شاخص رطوبت خاک در دشت فارسان، اقدام به برآورد رطوبت خاک در ماه ژوئن که زمان اتمام بارش های بهاره و سپتامبر که ماه انتهایی تابستان است و مقایسه آن با نتایجاندازهگیری شده رطوبت وزنی در شرایط آزمایشگاهی شده است. نتایج نشان میدهد که شاخص SMI روند تغییرات رطوبت خاک را به خوبی به تاثیر از شرایط پوشش گیاهی و دمای سطح زمین نشان میدهد. در ماه ژوئن که دشت فارسان دارای گیاهانزراعی و مرتعی است، دامنه عددی شاخص SMI وسیع تر و در ماه سپتامبر به دلیل محدود شدن پوشش گیاهی به باغات و زراعت آبی، دامنه عددی شاخص SMI محدودتر میشود. نتایج شاخص های ارزیابی دقت MAPE, RMSE و R۲ برای ماه ژوئن به ترتیب ۰/۰۸، ۵۳/۷۳ و ۰/۸۷ و برای ماه فوریه ۰/۰۴، ۷۹/۶۶ و ۰/۶۲ به دست آمد. ارزیابی نتایج دقت شاخص SMI نشان میدهد که این شاخص در شرایط با تنوع کلاس های پوشش گیاهی دقت مناسبتری را دارا است و با کاهش تنوع پوشش گیاهی دقت آن نیز کاهش پیدا میکند. این شاخص، نقشه های مطلوبی را برای کاربرد در تصمیم گیری چندمعیاره تولید می کند که استفاده از آن در تصمیم گیری های مدیریتی و آگاهی از استرس آبی در دشت های وسیع توصیه می گردد.

رطوبت خاک، شاخص SMI، مناطق خشک و نیمه خشک، مدیریت اراضی، سنجش ازدور