بهرام ایمانی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی
امید حمیدننه کران - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی؛ دانشگاه محقق اردبیلی

براساس پژوهش های صورت گرفته، نیازهای انسان همواره با توانایی و بازدهی زمین رابطه مستقیم داشته است. دانش کاربری زمین لازمه برنامه ریزی و مدیریت اراضی سطح زمین و تامین مایحتاج بشر می باشد. داده های ماهواره ای ابزار بسیار قدرتمند و کارآمد در مدیریت منابع و تهیه نقشه پدیده ها و بررسی تغییرات از جمله تغییرات کاربری بشمار می رود. ماهواره لندست با عکسبرداری دوره ای و مکرر موقعیتی ممتاز برای بررسی فرایندهای پویا و مدیریت و برنامه ریزی اصولی بر روند تغییرات کاربری اراضی فارهم می کند. در این تحقیق اطلاعات مورد نیاز به منظور شناخت و ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی جنگلی در روستاهای حاشیه جنگل شهرستان آستارا از نقشه های هوایی سال ۱۳۴۵ و برای سال ۱۳۸۵ از سامانه G.P.S و سیستم اطلاعات جغرافیایی G.IS و نقشه های وضع موجود طرح های هادی روستایی به دست آمد و استفاده مستقیم از نظرات روستائیان، مشاهده، آمار برداری و نمونه برداری نیز یکی دیگر از روش های جمع آوری اطلاعات بوده است. در پژوهش حاضر شش کلاسه مختلف، کاربری اراضی جنگلی، کاربری زراعی، مسکونی، تجاری، آموزشی و بدون پوشش از هم تفکیک و روند تغییرات آنها طی ۴۰ سال مورد مطالعه قرار گرفت که نتایج حاصله بیانگر افزایش مساحت اراضی زراعی، مسکونی، تجاری و بدون پوشش و کاهش اراضی جنگلی ناشی از افزایش جمعیت و فقر اقتصادی و ... در روستاهای حاشیه جنگل بوده است و بیشترین میزان تغییرات مربوط به کلاسه کاربری اراضی زراعی می باشد. دگرگونی هایی که در چند دهه اخیر در ساختار طبیعی اراضی جنگلی در حواشی روستاهای مورد مطالعه صورت گرفته، موجب کاهش پوشش گیاهی شده که بدون تردید یکی از مهمترین علل وقوع بلایای طبیعی از قبیل سیل، فرسایش و ... را می توان در اثر از بین رفتن پوشش گیاهی دانست.

کاربری اراضی روستایی، ارزیابی اراضی جنگلی، حاشیه جنگل آستارا