محمدتقی حیدری - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
پروین رحمتی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
خدیجه حیدری - کارشناسی ارشد علوم اجتماعی؛ رئیس دفتر تحقیقات فا.ا. زنجان- زنجان، ایران

نقش مناظر آیینی- اسلامی در شهر ایرانی به دلیل مشابهت شکلی بستر کالبدی و طبیعی دارای وجهی عینی و در مرحله ایبالاتر به دلیل وقوع رویدادهای جمعی و تعاملی مشابه دارای ارزش ذهنی و ادراکی است. متعددبودن این مناظر در سطحبرخی از شهرهای ایرانی، سبب شکل گیری شبکه ای از نشانه های مشابه و آشنا در قالب الگوهایی متشابه و تکرارشوندهشده است که در صورت توجه کافی به نقش آنها در کلیت شهر، امکان درک یکپارچه از منظر شهر را فراهم می آورد.همچنین در مواردی، حضور این مناظر آیینی در یک شهر یا یک محله قادر است سایر وجوه و ویژگی های هویتی را در سایهخود قرار داده و به نقطه عطفی در ادراک ساکنان شهر یا محله از آن ناحیه تبدیل شود. در این راستا نوشتار حاضر می کوشدبه تببین شهر دوستدار گردشگر و بر ساخت گرایی اجتماعی شهر با تاکید بر گردشگری آیینی شهر زنجان بیپردازد. نتابجنوشتار نشان مید هد که این رخداد ملی در این نظام معنایی به طور صرف عادت اوره ای مذهبی نیست، بلکه کنشی است بااین کارویژه های اجتماعی و سیاسی: باز تولید مبانی هویتی، بازتعریف و پرنگ کردن تمایزها و غیریت های هویتی،افزایشانسجام و همبستگی درونی، ایجاد و تدوام تهییج اجتماعی؛ سیاسی، تقویت حافظه جمعی و... که همگی در این رخداد آیینیملی بازنمایی می شود. باید در نظر داشت پای بندی گروهی از افراد جامعه به یک شیوه عمل جمعی، مانند برگزاری اینآیین (مشخص و همگانی) ناخواسته پیوندها و ارتباطات میان اعضا را تقویت می کند و در نتیجه ارتباطات قوی میان اعضاهمبستگی و انسجام هم تقویت می شود و اسباب ثبات، استمرار و پایداری جامعه فراهم می شود، به خصوص زمانی کهعامل مهمی (به مثابه متغیر مستقل: گردشگری آیینی) به انجام آن آیین جمعی معنا بخشیده و اهتمام به آن را با وعدهپاداش (ثواب( جذاب تر کرده باشد.

شهر دوستدار گردشگر، برساخت گرایی اجتماعی، آیین ها، شهر زنجان