روشهای کنترل حشرات با استفاده از گیاهان دارویی در طب سنتی ایران

مبارزه با حشرات از دیدگاه طب سنتی ایران دارای نکات بسیار قابل توجهی است. تقریبا تمامی روش هایی که ما امروزه در مبارزه با حشرات بکار می بریم در طب سنتی ایران نیز مورد توجه قرار می گرفته است. علاوه بر گیاهان دارویی از مواد معدنی و حیوانی نیز استفاده می شده است که در این مقاله عمدتا منابع گیاهی آمده است. گیاهان دارویی به روش های مختلف مورد استفاده قرار می گرفته است. این روش ها شامل استعمال خوراکی(۳ گیاه)، استعمال روی بدن یالباس (۱۲ گیاه)، و انواع استعمال های خارجی است. در بین این روش ها استعمال خارجی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از روش های استعمال خارجی می توان به محلول پاشی(۲۱گیاه)، گرد پاشی(۱۳گیاه)، بخور دادن (۲۰گیاه)، ایجاد تله های جاذب و کشنده(۴گیاه) و دود دادن(۲۶گیاه)اشاره کرد. علاوه بر این ها روش های ابداعی بر پایه جنبه های رفتارشناسی حشرات را نیز می توان اضافه کرد. در طب سنتی مواد دور کننده حشرات بیشتر از مواد کشنده مورد نظر بوده اند. همچنبن برپایه این اطلاعات تعدادی از گیاهان مانند ترمس و حنظل با تاثیر بر سیستم تولید مثلی حشرات مانع تکثیر آن ها می شوند. از میان گیاهان بکار گرفته شده بر ضد حشرات، گیاهان سیاهدانه، مورد، حنظل و خرزه رهاهمیت بیشتری را در منابع طب سنتی بخود اختصاص داده اند. در این مقاله از ۱۱ کتاب مهم طب سنتی که به زبان های فارسی و عربی که از قرن سوم تا سیزدهم نگاشته شده است استفاده شده است.

Keywords:

Insect control , Iranian traditional medicine , Medicinal plants , مبارزه با حشرات , گیاهان دارویی , طب سنتی ایران