مطالعه و تصحیح رساله ای از نظام الدین احمد گیلانی درباره خواص برخی از گیاهان

سابقه و هدف: با توجه به تعدد و اهمیت اطلاع از خواص گیاهان و نظر به اهمیت اطلاع از نظریات عالمان و خبرگان در مورد خواص گیاهان دارویی ضروری است به آثار نظام الدین احمد گیلانی، یکی از این عالمان که به دربار قطب شاهیان وارد شد و آثار بسیاری از خود به جای گذاشته است، بپردازیم؛ اگرچه هنوز تحقیق بر روی همه آن ها صورت نگرفته است. در این مقاله یکی از رساله های او را مورد مطالعه و تصحیح قرار می دهیم. مواد و روش ها: نسخه مورد مطالعه، انتخاب شده از مجموعه ای است که در مرکز اسناد کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نگهداری می شود. این مجموعه دارای ۱۳ رساله است که با شماره ۳۲۲۳، مشخص و با نستعلیق خوش، و در ۱۰۴ صفحه نیز تدوین شده است. رساله مورد بررسی، رساله ششم از این مجموعه است که در خواص برخی از گیاهان مانند هلیله و بابونه و رازیانه و... به زبان فارسی نگاشته شده است. این رساله صفحات ۶۸-۶۳ از این مجموعه را شامل می شود. نتیجه گیری: باتوجه به جایگاه مهم گیاهان دارویی در طب سنتی، شناخت این گیاهان مستلزم به کارگیری و مطالعه آثار به جا مانده از دانشمندان و پزشکان اسلامی است؛ بنابراین بررسی تجربی گیاهان دارویی و نیز مطالعات مشابه در مورد نظر سایر عالمان توصیه می شود.

Keywords:

Nizam al-Din Ahmad Gilani , properties of plants , Traditional Medicine , Qutb Shahy , نظام الدین احمد گیلانی- خواص گیاهان- طب سنتی- قطب شاهیان