سعید اسماعیلی
فرامرز فلاحی
غلام نور محمدی

طب پیش گیری مه مترین راه برای حفظ سلامتی محسوب می شود و رساله ذهبیه کهن ترین متن طبی و اولین کتابی است که در طب پیش گیری و حفظ سلامتی، در عالم اسلام و توسط یک مسلمان نوشته شده است. رساله ذهبیه از نظر محتوا دارای ویژگی های منحصر به فردی است. این رساله بسیار موجز، اکثر مباحث مهم حفظ الصحه را در خود جای داده است. لکن تغذیه را می توان نقطه ثقل این رساله دانست. تغذیه یکی از اصول شش گانه حفظ سلامتی (سته ضروریه) در طب سنتی ایران می باشد. در آموزه های دینی نیز رعایت اصول خوردن و آشامیدن جایگاه ویژه ای دارد. تغذیه نامناسب را می توان یکی از عوامل بسیار مهم در ایجاد بسیاری از بیماری ها مانند دیابت، چربی خون بالا و بیماری های قلبی و عروقی دانست. از دیدگاه طب سنتی نیز تغذیه نامناسب عامل بسیار مهمی در فیزیو پاتولوژی بیماری ها محسوب می شود. به همین جهت هدف از مطالعه حاضر معرفی "الگوی تغذیه رضوی" مبتنی بر رساله ذهبیه امام رضا علیه السلام می باشد . و اما این مطالعه یک بررسی مروری (گردآوری) است که در آن ابتدا نسخ و شروح مختلف جمع آوری و متن رساله از نسخه بحار با نسخه خاتون آبادی مقابله گردید، سپس مباحث تغذیه استخراج و ترجمه شد و برای فهم بهتر اصطلاحات و عبارات از کتاب های معتبر طب سنتی و شروح استفاده گردید. در نهایت مباحث تغذیه دسته بندی شد. اهمیت تدبیر در خوردن و آشامیدن، مختصات یک تغذیه مناسب (از نظر کمیت، کیفیت و نحوه تناول)، شیوه نامه آشامیدن، رابطه تغذیه با سایر فعالیت های انسان (مثل خواب، حجامت، سفر و جماع) و رابطه تغذیه و بیماری ها، عناوین یافته های این مطالعه می باشند. بر اساس یافته های فوق می توان این گونه نتیجه گیری کرد که "الگوی تغذیه رضوی" به عنوان الگوی نوینی برای پیش گیری یا رفع بیماری های مرتبط با تغذیه می تواند مطرح شود.

Razavi Dietary Pattern, Islamic medicine, Traditional Iranian Medicine, Resaleh Zahabieh, Dietary pattern, Nutrition, الگوی تغذیه رضوی, طب اسلامی, طب سنتی ایران, رساله ذهبیه, الگوی تغذیه, تغذیه.