رضا منصوری - استادیار گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
محمدرضا ثروتی - استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه شهید بهشتی
منیژه قهرودی تالی - استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه شهید بهشتی

خط ساحلی یکی از لندفرم های مناطق ساحلی است که از تغییرات بسیار شتابانی برخوردار است. موقعیت خط ساحلی همواره تحت تاثیر عوامل طبیعی و انسانی درحال تغییر است. بنابراین، اندازه گیری سریع و دقیق تغییرات آن برای مدیریت ساحلی، پژوهش در زمینه تغییرات تراز دریا، حفاظت از محیط ساحلی و توسعه پایدار ساحلی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف اصلی پژوهش حاضر، پایش تغییرات خط ساحلی کرانه های جنوب خاوری دریای خزر تحت تاثیر نوسانات تراز دریا طی دوره ۱۳۹۶-۱۳۵۶ خورشیدی است. دراین راستا، از مجموعه تصاویر ماهواره لندست سری سنجنده های MSS, TM, ETM+ & OLI، Google Earth، نقشه های توپوگرافی و بازدیدهای میدانی به شیوه تحلیلی- توصیفی استفاده شده است. پس از انجام تصحیحات احتمالی لازم برروی تصاویر، ترکیب و ادغام باندها با همدیگر، مناسب ترین ترکیب باندی برای آشکارسازی خط ساحلی انتخاب گردید. سپس باتوجه به میزان تغییرات کرانه های منطقه، ۷ سلول ساحلی در منطقه تعریف شد. سپس، موقعیت خط ساحلی از طریق ردگیری موقعیت خط داغاب از طریق روش تفکیک چشمی و طیفی استخراج شده و به صورت لایه های رقومی در پایگاه داده وارد گردیدند. تمامی این مراحل در نرم افزارهای ERDAS و ArcGIS انجام شده است. تغییرات رخ داده در دو بازه زمانی، از ۱۳۷۵-۱۳۵۶ و ۱۳۹۶-۱۳۷۵ پایش شده اند. یافته ها نشان می دهند طی دوره نخست، فرسایش فرایند غالب منطقه بوده است. کمترین میزان فرسایش حدود ۴۶/۲ کیلومترمربع در محدوده LC۲ و بیشترین میزان آن حدود ۸۰/۱۶۸ کیلومترمربع در محدوده LC۵ بوده و تنها حدود ۰۹۱۵/۰ کیلومترمربع رسوب گذاری در محدوده LC۱ رخ داده است. اما طی دوره دوم، فرایند غالب منطقه رسوب گذاری بوده است. کمترین و بیشترین میزان رسوب گذاری به ترتیب حدود ۴۰/۱ کیلومترمربع در محدوده LC۲ و حدود ۵۵/۷۲ کیلومترمربع در محدوده LC۵ بوده است. طی این دوره تنها حدود ۶۸/۰ کیلومترمربع فرسایش در محدوده LC۱ رخ داده است.

دریای خزر, تراز دریا, خط ساحلی, پیشروی, پس روی