علی محمدعینی - دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده دامپزشکی، گروه علوم پایه، مشهد، ایران
احمدعلی محمدپور - دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده دامپزشکی، گروه علوم پایه، مشهد، ایران
عباس پرهام - دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده دامپزشکی، گروه علوم پایه، مشهد، ایران

هدف: در این مطالعه تجربی تکوین فولیکول های تخمدانی با استفاده از فاکتور رشد شبه انسولینی و سلول های بنیادی مزانشیمی مورد مطالعه قرار گرفته است. مواد و روشها: سلول های بنیادی مزانشیمی از مغز استخوان ران ۲۰ سر موش سوری استخراج و تعداد ۱۰۰ جفت تخمدان موش سوری به مدت هفت روز با هم کشتی فاکتور رشد شبه انسولین (IGF-۱) در غلظت های مختلف (۰، ۱، ۵ و ۱۰ میکروگرم)، در حضور و عدم حضور سلول های بنیادی مزانشیمی کشت شدند سپس بررسی و شمارش انواع فولیکول های تخمدانی با رنگ آمیزی های هماتوکسیلین- ائوزین، ماسون تری کروم و پاس انجام شد. تجزیه و تحلیل آماری  با استفاده از نرم افزارSPSS  و آزمون  Tجفت شده با ۰۵/۰ p<صورت گرفت. نتایج: در مقایسه فولیکول های تخمدانی گروه کنترل و گروه های مورد آزمایش در اغلب گروه ها تفاوت معنی داری مشاهده شد به طوری که این تفاوت در تعداد فولیکول های پری آنترال گروه تیمار هم کشتی غلطت های ۵ و ۱۰ میکروگرم بر میلی لیتر نسبت به گروه کنترل مشهودتر بود و تعداد فولیکول ها  در گروه کنترل از ۰۳/۱±۲۵/۱ به ترتیب به ۷۱/۲±۷۵/۱۳و ۲۸/۱±۷۵/۱۰ در غلظت های ۵ و ۱۰ میکروگرم رسیده بود. لایههای تکا و گرانولوزا در گروه کنترل و تحت تیمار تفاوت معنیداری را نشان ندادند. نتیجهگیری: این روش در رشد و تکوین فولیکولهای بالغ موثر می باشد و هم چنین میزان آپوپتوزیس سلولی را به حداقل می رساند. بدیهی است استفاده از کشت بافت تخمدان و متعاقب آن به دست آوردن تخمک های با کیفیت، بسیاری از مشکلات نازایی و ژنتیکی را در آینده برطرف خواهد کرد.  

تخمدان, سلول های بنیادی مزانشیمی, کشت بافت, موش سوری, IGF-۱