علی همتی - دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه محقق اردبیلی
زهرا سلطانی - دانشجوی کارشناسی راهنمایی و مشاوره دانشگاه محقق اردبیلی

بیشک نقش خانواده به عنوان واحد اصلی و عنصر تاثیرگذار بر روابط، رفتارها و خصوصیات ذاتی و اکتسابی اعضا، واضح و غیرقابل تردید است. تاثیرگذاری و تاثیرپذیری افراد این نهاد کوچک اجتماعی از یکدیگر، باعث شده خانواده همواره عنصر اصلی مطالعات و پژوهشهای اجتماعی قرار گیرد و تاثیر آن بر موفقیت ها یا آسیبهای فردی و اجتماعی در موضوعات مختلف سنجیده شود. خانواده سالم بستر مناسبی برای رشد و شکوفایی و بالندگی اعضای خود فراهم میکند و در حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی آنها تاثیر فراوان و غیرقابل انکاری دارد. در مقابل، خانواده ناسالم زمینه را برای ایجاد اختلاف در ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی فراهم کرده و افراد را به سمت بزهکاری سوق میدهد. هرآنچه که باعث اختلال در عملکرد خانواده شود، میتواند زمینه ساز آسیب در پرورش کودکان شده و منجر به پیامدهای منفی برای آنها شود. اعتیاد والدین یکی از این مشکلات است که کودک را در معرض خطر قرار داده و سلامت روان او را تهدید می کند. از این رو، در این مرور کوتاه قصد داریم به بررسی نقصان های والدگری که اغلب در خانواده های با مشکل سوء مصرف وجود دارد و همچنین پیامدهای منفی ای که فرزندان والدین الکلی ممکن است با آن روبرو شوند، شامل مشکل در عملکرد تحصیلی، اختلالات درونی سازی و برونی سازی و عملکرد هیجانی و اجتماعی بپردازیم. اعتیاد در بیشتر موارد با مرد به خانواده وارد و با ابتلای دیگر اعضا از جمله مادر و فرزندان در خانواده تثبیت میشود. با تثبیت اعتیاد در خانواده و آسیب پذیری فرزندان، خسارتهای جبران ناپذیری بر کیان خانواده وارد می شود. خانواده اولین و مهمترین نهادی است که کودک در آن متولد شده و تربیت می یابد و همچنین خانواده نخستین نهاد اجتماعی است که در جریان اعتیاد به طور مستقیم آسیب می بیند. از موضوعات قابل تحقیق در مطالعات خانوادگی، بحث نقش خانواده در بروز و پیشگیری از اعتیاد اعضای خود است و با توجه به این حقیقت که درمان اعتیاد امری دشوار و پرهزینه میباشد و احتمال بازگشت فرد معتاد به سمت مصرف مواد مخدر دراغلب موارد وجود دارد، پیشگیری از این بلای خانمان سوز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله به نقش خانواده در گرایش به اعتیاد اعضاء، به خصوص فرزندان و همچنین نقش آن در پیشگیری از اعتیاد می پردازیم.

اعتیاد، نوجوانان، والدین، آسیب روانی، خانواده