سورنا فیروزی - دانشجوی دکتری باستانشناسی دوره تاریخی دانشگاه مازندران کارشناس ارشد باستانشناسی دانشگاه تهران، کارشناس ارشد زیست شناسی- ژنتیک دانشگاه شهرکرد
آذر جنتی مهر - دانشجوی کارشناسی ارشد باستانشناسی پیش از تاریخ دانشگاه مازندران

شناسایی خاستگاه و قرابت دودمانی و جمعیتی، از گفتمانهای رایج در بررسیهای تاریخی و باستان شناختی است. ژنتیک و بررسی صفات ظاهری )فنوتیپها(، دانشی است که در آن وراثت و تفاوتهای جانداران موضوع بنیادین است و دلایل همانندی یا ناهمانندی ویژگی های جانداران یک گونه نسبت به هم بحث میشود. تلاش باستانشناسان به کشف سرگذشت پیشینیان، پای ژنتیک را در دستیابی به اطلاعات وراثتی به میان کشیده است. اگرچه کوشش مشترک باستان شناس و ژنتیک دان تا تشخیص ساختار دی ان ای قدیمی ترین موجودات نیز پیش رفته است، لیکن شناخت تفاوتهای جمعیتهای انسانی از روی ظواهر چهره مجسمه ها و تصاویر قابل توجهی که از فرمانروایان کهن در دسترس هستند، دشوار نیست.از آنجایی که قرابت با نامداران تاریخ تحصیل امتیازاتی را سبب می گردد، فرمانروایان با ادعای وابستگی نسب به برجستگان مذهبی و تاریخی از این امتیاز بهره مند میگشتند. پژوهش کنونی در پی آن است تا با مقایسه صفات گروه های مغولی سان و گروه های غیرمنگلوید، ادعای قرابت سببی پادشاهان مدعی وابستگی به مغوالن و ترکان را بررسی نماید. بنابراین با بهره گیری از مساله غالبیت و مغلوبی بروز صفات نسبت به یکدیگر از نظر ژنتیکی، به مقایسه برجسته ترین صفات ظاهری این فرمانروایان و مغولان و ترکان پرداخته شد. همچنین تعدادی از شاخص ترین نگاره های بجای مانده از این فرمانروایان انتخاب و ضمن مقایسه ویژگیهای اصلی ژنتیکی آنها با جمعیتهای مغولیسان، قرابت نسبی آنان سنجیده شد. در نتیجه این پژوهش تنها وابستگی تیموریان و ترکان سلجوق با مغولیسان ها مورد تائید قرار گرفت و پذیرش ادعای حکمرانان عثمانی، صفوی، افشاری و قاجار دچار چالش گردید.

صفت اپی کانتوس چشم، صفت مغولی سان، صفات منگلوید، دودمان ها، چهره شناسی