علی رضا کاهه

نظریه پردازان حقوقی و سیاسی از زمان افلاطون با این مسئله دست و پنجه نرم کرده اند که آیا عدالت بخشی از قانون است یا صرفا قضاوتی اخلاقی راجع به قانون. نمونه ای از قضاوت راجع به قانون هنگامی است که ما از «قانون ناعادلانه» صحبت می کنیم. تقریبا، تمامی نویسندگانی که در مورد این موضوع یا به این نتیجه رسیده اند که عدالت تنها قضاوتی راجع به قانون است یا دلیلی در حمایت از اینکه عدالت بخشی از قانون است، ارائه نکرده اند این مقاله سعی دارد دلایلی را در حمایت از این ادعا ارائه نماید. استدلال این مقاله این است که عدالت جزئی جدا ناشدنی از قانون بوده و از آن جدا یا متمایز از آن نمی باشد. لازم به ذکر است که از نظر من عدالت علت وجودی قانون است. عدالت آن است که قضاوت باید اجرا کنند و قانون چیزی نیست مگر یک سری ابزار و نباید فراموش کنیم که قانون به خودی خود نمی تواند مشکلات بشری را حل کند. قانون همانند هر ابزار دیگری می تواند حل یک مشکل مفروض را آسان تر نماید. اما نباید انتظار داشته باشیم که قانون به ما بگوید یک مشکل چگونه باید رفع شود. از سوی دیگر شاید شما مخالفتی با این ادعا نداشته باشید که قضاوت باید مطابق با عدالت به پرونده ها و دعاوی رسیدگی کنند و نه براساس قانون. اصرار براین نکته چه معنایی می تواند داشته باشد؟ این سوال نقطه شروع بحث ما در باب این موضوع می باشد که رابطه میان قانون و عدالت چگونه است و یا چگونه باید باشد.

قانون, عدالت, قضاوت