کاوشی از منظر مکتب تحلیل؛ تحول گفتمان سیاسی و پویای در الگوی کنش سیاست خارجی ایران

انقلاب اسلامی ایران به موازات دگرگونی های وسیع و دامنه دار که در ابعاد مختلف حیات سیاسی و اجتماعی جامعه ایرانی معاصبر پدید آورد، سیاست خارجی کشور را نیز دستخوش تحولاتی ژرف و بنیادین ساخت. به عبارت بهتر، حدوث تغییرات اساسی در صحنه سیاست داخلی جامعه، در سیاست خارجی نیز بازتاب یافته و به صورت نوعی گسست و گونه ای جابجایی پارادایمی در الگوی کنش سیاست خارجی ترجمه شد. به گونه ای که الگوی کنش غالب از گرایش به اتحاد و ائتلاف با غرب به سمت ائتلاف زدایی و کناره گیری از هم پیمانی با قدرت های غربی، به ویژه ایالات متحده و حتی در جهت ضدیت و ستیز با هنجارها و نهادها جامعه بین المللی مستقر و ساختار قدرت حاکم بر آن تغییر مسیر داد. جهت گیری ای که پس پیروزی انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ به منظور صورت بندی و عرضه این تغییر گرایش تمهید گردید، در قالب عبارت «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» بازنمایی می شود. در واقع انگاره «نه شرقی، نه غربی» به تظاهر و تجلی الگوی کنش سیاست خارجی معینی مبدل شد که ترجمان تغییرات و تحولات سیاسی و اهداف و آرمان های منبعث از انقلاب اسلامی، در سطح بین المللی، به شمار می آید