ساختار اجتماعی واقعیت

واقعیت، ساختاری اجتماعی دارد و جامعه شناسی معرفت می بایست فرایندهایی را تحلیل کند که به این واقعیت می پردازند. «جامعه شناسی معرفت به تحلیل ساختار اجتماعی واقعیت می پردازد». می توان گفت جامعه شناسی معرفت از رابطه میان تفکر انسانی و بافت اجتماعی آن که تقویت کننده و منشاء این تفکرات است سخن می راند. در خصوص جامعه شناسی، شلر، معتقد بود معرفت قائل به جهان بینی نسبی-طبیعی است که این بیان معتدل مبتنی بر آن ادعاست که جامعه نه ماهیت عقاید بلکه وجود عقاید را تعیین می کند. از طرفی دیگر، منهیم که عقاید «افراطی»تری را دنبال می کرد، معتقد بود جامعه شناسی معرفت با مفهوم عام ایدئولوژی است که به غنا و تکامل می رسد؛ به عبارت دیگر هیچ تفکر انسانی در مقابل نفوذ و تاثیرات ایدئولوژیکی ساز بافت اجتماعی خود مصون نیست. وی همچنین معتقد به اصل فلسفه و مفهوم «نسبیت» بود، اینکه دانش و معرفت همواره از موضع خاصی نشات می گیرد و اینکه موضوع تفکر رفته رفته با این انباشتگی دیدگاههای مختلف در مورد آن، شفاف تر می شود