دیدگاه های انتقادی و گذر از مدرنیته

نگرش منتقدانه به پایدارهای پیرامونی، یکی از محورهای اساسی تفکر مدرن است که نسبتی غیرقابل انفکاک با آن دارد، اما «اندیشه ی انتقادی» -به طور خاص- به ظهور جریان فکری ای اشاره دارد که پس از بروز ناکامی های مدرنیته در دستیابی به وعده های خوش بینانه ی تحقق ترقی و بهروزی و خوشبختی انسان، در اواخر قرن نوزدهم پدیدار شد. این جریان فکری، تامل نقادانه در مناسبات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه ی مدرن را در سرلوحه ی کار خود قرار داد. آنچه زمینه های ظهور جریان را فراهم آورد، رخداد های هول انگیزی چون جنگ جهانی اول و دوم با پیامدهای زیانبارش، تجربه های فاجعه بار فاشیسم، نازیسم و کمونیسم بود. تجربه هایی که در آنها رویه ی خشونت بار تمدن جدید آشکار شد و زمینه های طرح نگرش های بدبینانه، یا حداقل آسیب شناسانه را فراهم آورد. حتی در برخی از تعابیر، مدرنیته طلیعه ی «عصر جنگ تمام عیار» و «اضطراب دائم» دانسته شد. «ژان بودریار» -متفکر فرانسوی- در نقد مدرنیته می گوید: «پیشرفت پیوسته ی علوم و فنون و تقسیم کار، به پیدایش بعدی تازه از دگرگونی دائمی و انهدام رسوم و فرهنگ سنتی در صحنه ی زندگی اجتماعی انجامید