سید مصطفی منزوی - مرکز تحقیقات اعتیاد، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران. سازمان نظام پزشکی مشهد، مشهد، ایران
علی مرتضی عینی - شهرداری مشهد، مشهد، ایران
امین عبدالله زاده - سازمان نظام پزشکی مشهد، مشهد، ایران
حمید خسروجردی - مرکز تحقیقات اعتیاد، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

پیش زمینه: برای برقراری یک نظام سلامت متوازن و سیستم شهری یکپارچه در هر شهر، کنترل توزیع جغرافیایی مطب ها و محل های کار جامعه پزشکی یکی از ضروریات شناخته شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی فراوانی و نحوه توزیع مطب های پزشکان اعم از عمومی و متخصص در شهر مشهد است. روش ها: در این مطالعه توزیع مطب های پزشکان در مناطق شهری مشهد مورد بررسی قرار گرفت. محل جغرافیایی مطب ها و خصوصیات فردی پزشکان شامل جنسیت، عمومی یا متخصص و رشته تخصصی از بانک اطلاعاتی سازمان نظام پزشکی مشهد شامل پزشکان ثبت شده تا ابتدای آبان ۱۳۹۲ استخراج گردید. یافته ها: در مشهد، ۲۹۱۵ پزشک یعنی ۴۵% از اعضای سازمان نظام پزشکی مشهد دارای مطب خصوصی هستند. از این تعداد ۱۵۱۲ نفر (۵۱.۹%) پزشک عمومی و ۱۴۰۳  نفر (۴۸.۱%) پزشک متخصص و فوق تخصص هستند. در میان پزشکان متخصص، پزشکان دارای تخصص زنان و زایمان (۱۵.۳%)، کودکان (۱۱.۸%) و داخلی (۱۱.۰%) بیشترین تعداد و پزشکان دارای تخصص  انکلوژی (۰.۲%)، طب کار (۰.۲%) و پزشکی قانونی (۰.۱%) کمترین تعداد را تشکیل می دهند. با در نظر گرفتن منطقه بندی شهر مشهد (۱۳ منطقه شهری)، بیشترین تجمع مطب های خصوصی در منطقه ۱ (۳۴.۹%) و منطقه ۸ (۱۵.۶%) و کمترین تجمع در منطقه ۱۲ (۰.۲%) و منطقه ثامن (۰.۹%) بوده است، که از لحاظ آماری تفاوت معنی داری دارد (۰.۰۰۱>P). بررسی داده ها نشان می دهد، بیشترین تجمع مطب های خصوصی در دو منطقه نسبتا مرفه شهر مشهد، خصوصا در اطراف ۲ بیمارستان عمومی و اصلی شهر (بیمارستان امام رضا (ع) و قائم (عج)) بوده است. نتیجه گیری: تا ۸ سال پیش، معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد بر روی مکان یابی مطب ها نظارت داشته و برای صدور پروانه در مناطق پرتجمع محدودیت ایجاد می کرده است. بازگشت به روند قبلی با همکاری شهرداری و سازمان نظام پزشکی مشهد، به متعاد ل سازی تجمع مطب ها، کاهش تردد در مناطق پرتجمع و بهبود دسترسی شهروندان به پزشکان کمک خواهد نمود.

تامین خدمات بهداشتی, موقعیت جغرافیایی, محل کار پزشکی, بخش خصوصی, ایران