لیلی مهاجرزاده - متخصص جراحی عمومی
علی معتمد الشریعتی - استادیار جراحی پلاستیک
علی جنگجو - استادیار جراحی عمومی
علیرضا حمید - آسیستان جراحی

مقدمه سالهاست که درمان سوختگی، یک درمان نگهدارنده بوده است، تا سوختگی سطحی، به صورت خودبخودی در عرض ۳ هفته بهبود یابد و در سوختگی با ضخامت کامل، گرافت پوستی در ۳ تا ۶ هفته بعد از آسیب انجام شود. هدف این مطالعه، مقایسه بین گرافت زود هنگام اسکار سوختگی با درمانهای مرسوم در سوختگی های کمتر از ۲۰ درصد بوده است. روش کار این مطالعهکارآزمایی بالینی درسال ۱۳۸۳-۱۳۸۵دربخش سوختگی بیمارستان امام رضا مشهد انجام شده است. ۶۵ بیمار زن با سوختگی کمتر از ۲۰% کل سطح بدن مورد مطالعه قرار گرفتند. ۲۸ بیمار تحت برداشت زود هنگام سوختگی درجه دو و سه تا سطح فاسیا در همان هفته اول بعد از سوختگی قرار گرفتند و زخم بلافاصله با گرافت با ضخامت نازک که به صورت ۲:۱ مش گردیده بود، پوشانده شد. ۳۷ بیمار تحت درمان نگهدارنده قرار گرفتند و زخم سوختگی به صورت روزانه پانسمان شد و اسکار زخم سوختگی تمام ضخامت، در عرض ۲ تا ۴ هفته از طریق محصولات کلاژناز باکتریال و دبریدمانهای مکانیکال برداشته شد و در حدود ۳ تا ۴ هفته بعد از آسیب، در یک یا دو مرحله جراحی شد. مشخصات فردی ،نتایج اعمال جراحی، مدت پی گیری در پرسشنامه جمع آوری و توسط آمار توصیفی پردازش گردید. نتایج این مطالعه بر ۶۵ بیمار مونث با متوسط سنی ۴/۳۳ از ۱۷ تا۷۰ سال صورت گرفت. کل سطح سوختگی بدن کمتر از ۲۰% بود. طول مدت بستری در بیمارستان در گروهی که تحت حذف زخم و گرافت زود هنگام قرار گرفتند در حدود ۴±۱۰ روز بود و در گروهی که تحت درمانهای مرسوم بودند ۷±۳۷ روز بود، که اختلاف با ارزشی بین دو گروه مشاهده شد. متوسط تعداد اعمال جراحی در گروه حذف زخم و گرافت زود هنگام، یک مرحله بود اما در گروه دیگر ۲۴/۱ مرحله بود. میزان مرگ و میر در هر دو گروه مشابه بود. نتیجه گیری جراح با تجربه می تواند سوختگی با ضخامت کامل را به صورت بی خطری در مراحل اولیه حذف نموده و گرافت پوستی نماید، که منجر به کاهش مدت اقامت بیمار در بیمارستان، هزینه ها و تعداد دبریدمانهای دردناک شده و همچنین باعث کم شدن عوارض مربوط به عفونت زخم سوختگی می شود.

سوختگی, برداشت زود هنگام, گرافت پوستی