عدم استفاده از حشره کش ها علیه کرم ساقه خوار Chilo suppressalis Walker (Lep.: Pyralidae) در خزانه های برنج استان مازندران

چکیده کرم ساقه خوار برنج (CHILO SUPPRESSALIS WALKER; LEPIDOPTERA: PYRALIDAE) یکی از آفات کلیدی برنج در منطقه ی مازندران می باشد. با توجه به اهمیت این آفت در ایجاد کاهش معنی دار در عملکرد محصول، کنترل شیمیایی علیه آن در شمال ایران از مرحله ی خزانه آغاز می شود و همین امر باعث آلودگی های شدید زیست محیطی و آسیب شدید به سلامتی انسان می شود. بر این اساس پژوهشی در دو مقوله ی مختلف شامل ۱- بررسی تراکم دستجات تخم آفت در خزانه های ارقام مختلف برنج، ۲- بررسی تراکم دستجات تخم آفت در خزانه های مناطق مختلف مازندران انجام شد تا ضمن شناسایی ارقام حساس و مقاوم برنج به آفت، ضرورت استفاده از سموم شیمیایی در خزانه ها نیز مورد بررسی قرار گیرد. نتایج این پژوهش نشان داد که بالاترین میزان آلودگی روی ارقام طارم و فجر و پائین ترین آلودگی روی رقم کادوس بدست آمد. مقایسه میانگین تعداد دستجات تخم C. SUPPRESSALIS در مراحل مختلف نمونه برداری از تاریخ هیجدهم اردیبهشت تا دوم خرداد ۱۳۸۵ نشان داد که بین زمان های مختلف نمونه برداری هیچ گونه تفاوت معنی داری وجود ندارد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری مربوط به تراکم دستجات تخم کرم ساقه خوار برنج در مناطق مختلف مازندران مرکزی نشان داد که هیچ یک از منابع تغییرات در سطح آماری ۵ درصد معنی دار نیستند که دلیل این امر تراکم بسیار پائین دستجات تخم آفت در تمام مناطق تحت نمونه برداری بود. به این ترتیب نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که تراکم دستجات تخم کرم ساقه خوار برنج در تمام خزانه هایی که در منطقه ی مازندران مورد بررسی قرار گرفتند بسیار پائین بود و حتی در اغلب موارد دستجات تخم آفت مشاهده نشد و این در حالی است که حجم قابل ملاحظه ای از حشره کش های مصرفی در شالیزارهای شمال در مرحله ی خزانه به مصرف می رسد. با توجه به نتایج این تحقیق توصیه می شود که بکارگیری حشره کش ها در خزانه های برنج به طور کامل حذف شود زیرا نه تنها ضرورتی ندارد بلکه باعث افزایش هزینه های مصرفی برای شالیکاران و نیز موجب آلودگی محیط زیست می شود. واژه های کلیدی: کرم ساقه خوار برنج، تراکم دستجات تخم، ارقام برنج، خزانه، مازندران