علی باقری - دانشگاه فردوسی مشهد
قربانعلی اسدی - دانشگاه فردوسی مشهد
علی قنبری - دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی اثر همجواری گیاهان لوبیا قرمز۴، ذرت۵، تاج خروس۶ و سلمه تره۷ بر بروز مکانیسم های اجتناب از سایه گیاه لوبیا قرمز (گیاه هدف) آزمایش گلدانی در بهار و تابستان سال۹۶ در مزرعه دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت. طرح آزمایشی بصورت طرح فاکتوریل ۳ عاملی، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در ۴ تکرار انجام گرفت. فاکتور اول شامل طول مدت زمان همجواری گیاهان با گیاه لوبیا قرمز (۱۵ روز، ۳۰ روز و ۴۵ روز)، فاکتور دوم شامل تعداد گیاهان همجوار با گیاه لوبیا قرمز (۱، ۲ و ۳ گیاه) و فاکتور سوم شامل نوع گونه­ی همجوار با گیاه لوبیا قرمز و شامل گونه­های لوبیا قرمز، ذرت، سلمه تره و تاج خروس بود. در این آزمایش ارتفاع، تعداد شاخه فرعی، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه ساقه، وزن خشک کل اندازه گیری شد. نتایج این آزمایش نشان داد از میان تمام فاکتورهای مورد آزمایش، طول مدت زمان همجواری گیاهان در کنار هم تاثیر معنی داری در اغلب صفات داشته است. به عنوان نمونه، ارتفاع گیاه به ترتیب بعد از ۱۵، ۳۰ و ۴۵ روز همجواری به ترتیب ۱/۳۲، ۲/۳۵ و ۲/۴۲ سانتی متر، وزن خشک گیاه بعد از ۱۵، ۳۰ و ۴۵ روز همجواری به ترتیب ۲۲، ۹/۲۲ و ۶/۲۴ گرم در بوته و وزن خشک ساقه بعد از ۱۵، ۳۰ و ۴۵ روز به ترتیب ۱/۶، ۵/۶ و ۱/۸ گرم در متر مربع به دست آمد. هیچ کدام از صفات به نوع و تعداد بوته های همجوار واکنش نشان نداد. نتایج این آزمایش نشان داد، تداوم حضور گیاهان در کنار گیاهان مرکزی به عنوان یک عامل تاثیر گذار در بروز مکانیسم های اجتناب از سایه مطرح می باشد.

رقابت, کیفیت نور, مکانیسم های اجتناب از سایه, همجواری