سیدکریم موسوی - استادیار بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد ایران

تاثیر خوشه چینی علف هرز جودره در کشت گندم و تاریخ کاشت و راهکارهای مدیریتی در کشت نخود بر جمعیت این علف هرز در کشت نخود در سال بعد در شهرستان خرم آباد طی سال های زراعی ۸۹- ۱۳۸۸ و ۹۰-۱۳۸۹ مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۳ تکرار اجرا شد. خوشه چینی علف هرز جودره در کشت گندم به طور متوسط سبب کاهش ۷۱ درصد تراکم و زیست توده این علف هرز در کشت نخود در سال بعد شد. این موضوع گویای اهمیت ریزش بذر سال جاری علف هرز جودره در تکمیل بانک بذر خاک و رویش دانه رست در سال بعد است. با کاشت زودهنگام نخود در مقایسه با کاشت دیرهنگام، جمعیت علف هرز جودره به میزان ۱/۷۵ درصد کاهش یافت. این موضوع عمدتا به عدم کارایی عملیات کاشت با شش خیش در کنترل کامل بوته های جودره سبز شده در تیمار کاشت دیرهنگام مربوط بود. تیمار کاشت زودهنگام نخود همراه با خوشه چینی جودره در کشت گندم سال قبل، به طور کامل فاقد علف هرز جودره بود. بر این اساس ممانعت از ریزش بذر و تکمیل بانک بذر خاک در سال پیشین و صرف عملیات کاشت به موقع نخود سبب کنترل کامل علف هرز جودره شد. بدین ترتیب به نظر می رسد که عمده جمعیت رویش یافته این علف هرز به ریزش بذر در سال قبل وابسته است، به عبارتی سطح خفتگی بذر جودره اندک بوده و پویایی جمعیت آن عمدتا به بانک بذر بذر گذرا و نه بانک بذر پایا متکی است. این موضوع نویدبخش امکان مدیریت این علف هرز مشکل ساز و کاهش جمعیت آن به زیر حد آستانه خسارت اقتصادی از طریق مدیریت بانک بذر است.

تناوب زراعی, جودره, گندم, مدیریت علف های هرز, نخود