محمد کاظم شاکر - دانشگاه علامه طباطبائی
محمد علی همتی - دانشکده علوم قرآنی شیراز

واژه «حور» در چهار آیه قرآن به کار رفته که در سه موردش با وصف «عین» قرین گشته و ترکیب «حور عین» را پدید آورده است. عبارت «زوجناهم بحور عین» (دخان، ۵۴؛ طور، ۲۰) جای تردیدی را برای مفسران قرآن باقی ننهاده که مراد از حور عین را زیبارویانی بدانند که در بهشت به تزویج مردان بهشتی در می آیند. در سال ۲۰۰۰ میلادی نویسنده ای با نام مستعار کریستف لوگزنبرگ کتابی با عنوان «قرائت سریانی-آرامی قرآن؛ کوششی در رمزگشایی زبان قرآن» منتشر کرد و اظهار داشت که مسلمانان برداشت نادرستی از حور عین داشته اند. به نظر وی، قرآن به طور گسترده از واژه ها و عبارات سریانی-آرامی استفاده کرده و مسلمانان بدون توجه به معنای اصلی این واژه ها در زبان سریانی، به ابداع معانی جدیدی نزد خود برای آن ها دست زده اند، که حورعین یکی از این موارد است. به زعم وی، این واژه در زبان سریانی به معنای انگور سفید است؛ اما مسلمانان – در زمانی که قرآن بدون نقطه بوده - واژه «روحنا» را به صورت «زوجنا» قرائت کرده و بدین ترتیب، حور عین را زیبارویانی بهشتی پنداشته اند. لوگزنبرگ مدعی است که با استفاده از دانش زبان شناسی تاریخی-تطبیقی به این نتایج رسیده است. این نوشتار، ادعاهای لوگزنبرگ در مورد آیات مربوط به حور عین را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده که پژوهش های مبتنی بر زبان شناسی تاریخی– تطبیقی بین دو زبان عربی و آرامی نه تنها ادعای لوگزنبرگ را تایید نمی کند بلکه گواه صدقی بر معنای مصطلح بین مسلمانان از حورعین است.

خاورشناسان, کریستف لوگزنبرگ, حور عین, زیبارویان بهشتی, انگورهای سفید, زبان شناسی تاریخی-تطبیقی