الهام زمانی - دانش آموخته دکتری بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران ، ایران
فروغ سنجریان - استادیار گروه زیست فراورده های گیاهی، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری ، تهران، ایران
ابراهیم محمدی گل تپه - استاد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
ناصر صفایی - دانشیار بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مقدمه: قارچ  Zymoseptoria tritici بیمارگر دیمورفی است که تغییر در الگوی رشد آن نقشی اساسی در ایجاد بیماری دارد. به همین جهت، پروتئینTup۱،که یک سرکوبگر رونویسی عمومی و تنظیم کننده شناخته شده ای برای تغییر شکل است، کاندیدای واجد شرایط برای مطالعه مقدماتی در این بیمارگر است.مواد و روشها: با استفاده از Saccharomyces cerevisiae Tup۱p  بعنوان مدل، دومین­های عملکردی پروتئین با استفاده از نرم افزار InterPro (Pfam) ترسیم شد. سپس ساختار سوم Zt.Tup۱p توسط نرم افزار  InterPro (Pfam)نشان داده شد. سرانجام ، میزان بیان Zt.Tup در شرایط in vitro  و in vivo توسط Real-Time RT-PCR ارزیابی شد.نتایج: پروتئین Zt.Tup۱p دارای ساختارهای عمومی موجود در در سایر پروتئین های یوکاریوتی شبهTup ، شامل دومین N-ترمینال، منطقه میانی محافظت نشده و یک دومین C- ترمینال با هفت تکرار WD است. همچنین نتایج نشان داد که دو المنت غنی از گلوتامین (Q۱, Q۲) موجود در S. cerevisiae، در ساختار Zt.Tup۱p وجود ندارد. نتایج مشخص کردند که بیان ژن Zt.tup۱ در مرحله میسلیومی افزایش می­یابد. بعلاوه افزایش بیان ژن در روزهای ۱۴ و ۲۴ بعد از تلقیح به گیاه نیز مشاهده شد.بحث و نتیجهگیری: وجود هفت تکرار WD محافظت شده در Zt.Tup۱p و سایر قارچ های مرتبط نشان می­دهد که این دومین­های عملکردی نقش مهمی در زندگی این میکروارگانیسم­ها دارند. با توجه به داده­های مطالعه حاضر، بیان بالای ژن Zt.tup۱ در مرحله میسلیوم نشان می­دهد که این پروتئین ممکن است نقش مهمی در توسعه میسلیوم و تشکیل کونیدی داشته باشد.علاوه بر این، افزایش بیان در زمان نکروتروفی که با توسعه پیکنیدی مشخص می شود، نشانگر این است که ژن ممکن است نقشی اساسی در رشد و بیماری­زایی Z. tritici داشته باشد.  مطالعه حاضر را می­توان بعنوان شروع یک نظریه پردازی جدید و جامع برای شفاف سازی عملکردهای دقیق این ژن در طول رشد و بیماری زایی در نظر گرفت.

بیان ژن, بیماری زایی, تکرارهای WD, Tup۱, Zymoseptoria tritici