کاربرد مدل های تصمیم گیری چندمعیاره در سنجش زیست پذیری مناطق کلان شهر تهران

 اهداف: رشد شهرنشینی و تمایل جمعیت­ های انسانی به محیط­ های شهری، بستر با اهمیت شدن مفهوم زیست­ پذیری شهری را بیش از پیش فراهم ساخته است. زیست­ پذیری شهری یکی از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری و همچون سکه دارای دو رو می ­باشدکه یک روی آن معیشت است و روی دومش پایداری بوم شناختی است. پژوهش حاضر با هدف سنجش زیست­ پذیری مناطق بیست ودوگانه کلان­شهر تهران با استفاده از مدل­های تصمیم ­گیری چندمعیاره می­ باشد. روش: پژوهش حاضر از نظر روش شناختی با توجه به اهداف موضوع از نوع کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی کتابخانه­ ای و میدانی استفاده شده است. با توجه به ابعاد و شاخص­های مد نظر در موضوع و مبانی نظری پرسش­نامه طراحی شده برای محققان و متخصصان، برخی از شاخص­ ها و ابعاد پس از عبور از صافی پرسش­نامه اولیه مرحله پیش آزمون در پرسش­نامه نهایی به کار رفتند. یافته­ ها/ نتایج: نتایج این پژوهش نشان داد در تمامی مناطق مناطق بیست و دو گانه کلان­شهر تهران؛ شرایط زیست­ پذیری یکسان نیست و بین مناطق از نظر تفاوت شاخص زیست­ پذیری تفاوت معناداری دیده می­ شود. به طوری که که رتبه ­بندی مناطق بیست و دو گانه کلان­شهر تهران با تکیه بر مدل ویکور نشان داد که منطقه ۱ با بیشترین میزان زیست­ پذیری با اتخاذ کمترین میزان ویکور(۰) در جایگاه نخست و منطقه ۳ با میزان ویکور(۶۲/۰) و منطقه ۲ با میزان ویکور(۷۱/۰) به ترتیب در جایگاه­های اول تا سوم قرار گرفتند. در مقابل مناطق ۲۰، ۱۹، ۱۷، ۱۵، ۱۸،۱۶ با اتخاذ بیشترین میزان ویکور محاسبه شده در جایگاه­های آخر قرار گرفتند. نتیجه­ گیری: شهرنشینی مهار نشده، امروزه یکی از مهم­ترین عوامل تشدید کننده مخاطرات و کاهش دهنده زیست­ پذیری در کلان­شهر تهران می باشد و رشد جمعیت و به تبع آن تمرکز، ترافیک، رشد کالبدی و دست­ اندازی شهر بر اراضی پیرامونی و حریم شهری خود بستر تحریک و تشدید مخاطراتی چون شکل­ گیری جزایر گرمایی، گازهای گلخانه­ ای و غیره را فراهم آورده است.

Keywords:

زیست پذیری , توسعه پایدار شهری , مدل های تصمیم گیری چند معیاره , تحلیل مسیر , مناطق ۲۲ کلانشهر تهران