پروین دده زاده سیلابی - دانش آموخته رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه محقق اردبیلی
زهرا رسول زاده - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
حسین طهماسبی مقدم - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری،گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

       امروزه فضا­های آموزشی یکی از مهم ترین کاربری­ها در شهر­ها است و نسبت به سایر کاربری­های خدمات شهری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. تخصیص فضا نیز به این کاربری یکی از موضوعات مهمی است که در برنامه­ریزی­های شهری موردتوجه قرار می­گیرد. کلانشهر تبریز در زمره شهر­هایی است که در آن توزیع فضایی خدمات شهری از جمله خدمات آموزشی به طور مناسب و مکفی صورت نگرفته است. در راستای رفع مشکلات ناشی از این مساله و همچنین افزایش کارایی این فضاها، توجه به ساماندهی و توزیع مناسب ضروری به نظر می­رسد. بر این اساس، پژوهش حاضر با استفاده از مدل­های آمار فضایی، تحلیل لکه­های داغ و خود­همبستگی فضایی در نرم افزار  Arc/GISبه نحوه توزیع فضایی کاربری­های آموزشی در سطح شهر تبریز پرداخته است. داده­های مورد نیاز نیز به روش کتابخانه­ ای و با مراجعه به منابع و سازمان­های مربوطه گردآوری شده است. نتایج به دست آمده نشان می­دهد که در بلوک­های شهر تبریز از لحاظ وضعیت کلی آموزشی نابرابری وجود دارد؛ نواحی ۱ و ۲  از منطقه ۲ و ناحیه ۵ از منطقه ۴، وناحیه ۱ از منطقه ۸، ناحیه ۱ از منطقه ۳ و ناحیه ۳ از منطقه ۱۰ بیشترین وزنه و نواحی ۴ و ۶ از منطقه ۵، ناحیه ۲ از منطقه ۹ و در نهایت ناحیه ۱ از منطقه ۶  کمترین وزنه از کاربری­های آموزشی را به خود اختصاص داده­اند. به­ گونه­ای که این نواحی به لحاظ پایداری در سطح پایین­تری قرار دارند. همچنین بر اساس شاخص موران توزیع فضایی کاربری­های آموزشی در کلانشهر تبریز به صورت خوشه­ ای می­ باشد. بر اساس این شاخص نیز نابرابری موجود در زمینه توزیع کاربری مورد نظر کاملا مشهود است.

عدالت فضایی, کاربری آموزشی, توزیع فضایی, آمار فضایی, کلانشهر تبریز