مقایسه و بررسی سبک شناسانه عناصر زبانی، بلاغی و محتوایی قصیده و نامه ای از خاقانی

سبک­شناسان بر اساس تقسیم بندی ادوار مختلف، سبک شعری شاعران قرن ششم حوزه گنجه و اران را «آذربایجانی» نام نهاده­اند که از نظر مختصات با سبک «خراسانی» متفاوت است. جریان نثرنویسی حاکم بر این دوره نیز اندک تفاوتی با دوره قبل داشت و نویسندگان تلاش می­کردند تا به تقلید از زبان عربی، اندک­اندک به ویژگی­های موجود در سبک فنی چنگ زنند و آن ها را در نوشته­های خود دخیل کنند که این حرکت در پایان قرن هفتم به نثر مصنوع و متکلف منجر شد. با وجود عقب بودن بیش از یک قرن جریان نثرنویسی از جریان شعرگویی در قرن ششم با پدید آمدن «شاعران نثرنویس»، فاصله زمانی از بین رفت و شتاب آمیختگی مختصات سبکی شعر و نثر بیش از بیش شد. خاقانی شاعری نثرنویس است که بدون در نظر گرفتن ویژگی­های نثری دوره خود و عقب بودن بیش از یک قرن نثر از شعر در شعر و نثر خود به یک شیوه عمل کرد و به تقلید از مصنوع­گویی خود در شعر در سرعت بخشیدن حرکت نثر «مرسل» به سوی «فنی­نویسی» نقش مهمی را ایفا کرد و روند حرکت نثر مرسل به سوی نثر فنی و مصنوع را بیش از بیش شتاب بخشید. بنابراین، در این پژوهش برآن شدیم تا با مقایسه سبک­شناسانه عناصر زبانی، ادبی و محتوایی نامه و قصیده­ای از خاقانی که هر دو در باب امام عمده ­الدین حفده است به اثبات مدعای خود بپردازیم.

Keywords:

خاقانی , نثر , شعر , مقایسه , سبک شناسی , حفده