سارا خمسه - دانشیار، گروه پژوهشی نانو فناوری رنگ، پژوهشکده پوشش های سطح و فناوری های نوین، پژوهشگاه رنگ
الهه شریفی - دانشجوی دکترا، دانشکده مهندسی انرژی، دانشگاه شهید بهشتی
محسن محمد رائی نایینی - استادیار، گروه پژوهشی علوم و فناوری چاپ، پژوهشکده فیزیک رنگ

  الماس در مقایسه با سایر مواد، دارای خواص فیزیکی بسیار ویژه ای می باشد. علیرغم این ویژگی ها، کاربردهای عملی آن در صنعت، به علت کمیابی و قیمت بالا، بسیار محدود است. با توجه به پیشرفت های اخیر فناوری، تهیه پوشش های نازک الماس مصنوعی بر سطح بسترهای مختلف امکان پذیر گشته است. به عنوان مثال، اعمال یک لایه الماس مصنوعی به روش رسوب دهی شیمیایی از فاز بخار (CVD) بر سطح ابزارهای مورد استفاده در صنعت ماشین کاری، منجر به بهبود کارایی این ابزارها خواهد شد. در حال حاضر تقاضای استفاده صنعتی از پوشش های الماس مصنوعی، به دلیل خواصی چون مقاومت سایشی بالا، سختی فوق العاده و ضریب اصطکاک کم، به شدت افزایش یافته است و تحقیقات وسیعی جهت رفع عیوب، بهبود خواص و گسترش این دسته از پوشش ها در جریان می باشد. با این حال، یکی از مشکلات عمده پوشش های الماس مصنوعی این است که این پوشش ها تحت بارگذاری بالا از سطح قطعه جدا می شوند; به همین جهت تلاش محققان، بر افزایش چسبندگی این پوشش ها تمرکز یافته است. لازم به ذکر است که به منظور دستیابی به چسبندگی مناسب در این پوشش ها، می بایست بسیاری از خصوصیات سامانه پوشش- بستر، از قبیل ضخامت بهینه پوشش و به حداقل رساندن تنش حرارتی پسماند، در نظر گرفته شود. بنابراین، به منظور دستیابی به پوشش های الماس مصنوعی با خواص منحصر بفرد، لازم است که ریزساختار و معماری پوشش ها به دقت طراحی گردد. هدف از مقاله حاضر، بررسی تحقیقات صورت گرفته در زمینه مشخصه ها و بهبود عملکرد این خانواده مهم از پوشش های محافظ، می باشد.

پوشش های الماس مصنوعی, رسوب دهی شیمیایی از فاز بخار (CVD), عملکرد سوده شناسی, چسبندگی, اصلاح سطحی