محمد کاوه - دانشجوی دکتری زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ایران
محمدعلی اسماعیلی - دانشیار گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ایران
همت اله پیردشتی - استاد، گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.
محمدرضا اردکانی - استاد، گروه زراعت، دانشگاه آزاد واحد کرج، کرج، ایران.

در این مطالعه، اثر کاربرد هم زمان بایوچار، باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم و نیتروژن در دو شیوه آبیاری غرقابی و تناوبی بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) رقم طارم هاشمی بررسی شد. این آزمایش به صورت کرت­های دوبارخردشده برپایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در دو سال زراعی ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ انجام گرفت. تیمارهای موردمطالعه شامل شیوه آبیاری در دو سطح آبیاری غرقاب و آبیاری تناوبی به عنوان عامل اصلی و عامل فرعی تیمار کودی در نه سطح، ۱۰۰، ۷۵ و ۵۰ درصد نیتروژن به همراه شاهد (بدون بایوچار)، ۲۰ و ۱۰ تن  بایوچار در هکتار و  نیز جدایه خالص باکتر ی آزوسپریلیوم لیپوفروم در دو سطح بدون مایه­زنی با نشا و با مایه­زنی با نشا به عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. با توجه به معنی داری اثر عوامل موردبررسی بر صفات مورد اندازه­گیری، براساس یافته ها، کاربرد ۲۰ تن بایوچار به همراه با ۷۵ و ۱۰۰ درصد نیتروژن توصیه شده بیش ترین تاثیر را بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج در هر دو شیوه آبیاری تناوبی و غرقابی نشان داد. در مقایسه، میزان اثربخشی بایوچار در آبیاری تناوبی چشم گیرتر بود. بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که کاربرد ۲۰ تن بایوچار به همراه با ۷۵ و ۱۰۰ درصد نیتروژن توصیه شده توانسته کاهش عملکرد ناشی از کاهش مصرف آب در آبیاری تناوبی را نسبت به آبیاری غرقاب تا اندازه زیادی جبران کند.

شیوه آبیاری, عملکرد خوشه چه, کود آلی, کود زیستی, کود شیمیایی