کوروش امینی - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور مریوان، کردستان

منطقه ی هورامان بنا به ویژگی های فرهنگی و طبیعی حاکم به طور اخص در ارتباط تنگانگی با طبیعت اطراف می باشد. از این نظر طرح های توسعه تاثیرات ملموس و مشخصی را بر زندگی اجتماعی افراد برجا می گذارند. هدف اصلی پژوهش حاضر واکاوی چالش های اجتماعی فرهنگی پروژه احداث سد داریان هورامان می باشد. تحقیق حاضر با روش توصیفی- پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری این تحقیق حوزه آبریز سیروان، از آبادی رودبار و بلبر تا سرخط نقطه صفر مرزی می باشد. با توجه به جمعیت متاثر مستقیم و غیرمستقیم ۴۳۵۲۲ نفر، حجم نمونه براساس فرمول کوکران ۳۶۴ نفر برآورد شد که به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب گردیدند و به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ دادند. جهت تحلیل آماری داده ها از آزمون ناپارامتریک خی دو استفاده شد. نتایج آزمون خی دو نشان داد که احداث سد بر ابعاد فرهنگی و اجتماعی اثر معناداری دارد (P<۰/۰۵). از دیدگاه پاسخگویان احداث سد در ابعاد فرهنگی، اجتماعی چالش جدی ایجاد کرده است. با توجه به اثرپذیری ابعاد مورد نظر از احداث سد می توان گفت از نظر پژوهش حاضر مهمترین چالش های ایجاد شده در منطقه مورد مطالعه، تهدیدی علیه نظام های سنتی فرهنگی و اجتماعی و تا حدودی معیشتی هورامان بوده است که این امر خود منجر به ترس از دست دادن هویت، از بین رفتن همبستگی، تهدید نظام های باغداری و معماری و زبان شده است. از سوی دیگر کمرنگ شدن آداب و رسوم محلی و در نتیجه بطور غیرمستقیم کاهش سرمایه های اجتماعی از دیگر تبعات سوء احداث سد مذکور می باشد.

سد داریان هورامان، اثرات اجتماعی و فرهنگی، سدسازی