هادی عبدالعظیمی - استادیار، گروه سنجش از دور و GIS، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز، ایران
حسین روستا - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکده علوم و فن آوری های نوین، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

تغییر کاربری پوشش های سبز شهری با گذشت زمان می تواند مخاطرات زیست محیطی مختلفی را برای شهروندان یک شهر ایجاد نماید. با توجه به اهمیت این مسئله، پژوهش حاضر قصد دارد تغییرات زمانی و مکانی پوشش های سبز مناطق ۱ و ۶ کلانشهر شیراز را با استفاده از تصاویر ماهواره ی لندست طی پنج دهه (۱۹۷۲ تا ۲۰۱۹) مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور پس از انجام تصحیحات رادیومتری و اتمسفری، نقشه های منتج از شاخص های گیاهی NDVI ، SAVI ، OSAVI و همچنین الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت، در نرم افزار ENVI۵.۳ تهیه گردید و در سامانه اطلاعات مکانی (GIS)، طبقه بندی و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که مساحت پوشش سبز منطقه ۱ برحسب هکتار به ترتیب در شاخص های NDVI، SAVI، OSAVI و همچنین در الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت، از ۱۳۹۴ به ۴۲۸، از ۷۸۹ به ۴۲۱، از ۸۱۵ به ۴۱۹، از ۱۴۰۲ به ۴۳۹ و در منطقه ۶، از ۱۳۷۴ به ۸۵۸ (NDVI)، از ۱۱۶۰ به ۸۶۲ (SAVI)، از ۱۱۴۹ به ۸۸۴ هکتار (OSAVI) و در الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت از ۱۳۹۳ به ۸۵۵ هکتار کاهش یافته است. بررسی مقادیر حد آستانه شاخص های گیاهی جهت شناسایی پوشش های سبز شهری نشان داد دامنه ی مقادیر حد آستانه در NDVI، از ۰.۲ تا ۰.۳، SAVI از ۰.۴۴ تا ۰.۴۷ و OSAVI از ۰.۳۴ تا ۰.۳۶ متغیر بود و با استفاده از آزمون پیرسون در نرم افزار SPSS مقادیر ضریب همبستگی بین NDVI، SAVI، OSAVI، الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت و سال های تحت مطالعه در سطح ۱%، به صورت معنی دار نتیجه شد. نتایج این آزمون همچنین دلالت بر آن داشت که اختلاف معنی داری بین نتایج حاصل از این روش ها در این پژوهش وجود نداشته است. این کاهش پوشش سبز، خطری جدی برای شهروندان شهر شیراز تلقی می گردد.

پوشش سبز شهری، تصاویر ماهواره لندست، شاخص های گیاهی، طبقه بندی نظارت شده