سیدحسین کریم پور - استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، گروه معارف اسلامی، لاهیجان، ایران
محسن نورائی - دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، گروه علوم قرآن و حدیث، بابلسر، ایران

جریان «میقات بنی اسرائیل » در قرآن، مبحثی پر دامنه میان مفسران اسلامی است. از مسائلمهم در این زمینه، بررسی مفهوم و مصداق فراز «ا تهلکنا بما فعل السفهاء » (اعراف/ ۱۵۵) است.بیش تر مفسران عبارت «ا تهلکنا » را به حضرت موسی (ع) نسب تداده، آن را به عذاب و عقابتفسیر کرد هاند؛ اما با توجه به موارد استعمال مشتقات «اهلاک » در قرآن و نیز با لحاظ سیاق وآیات همگون، به نظر مفهوم و مصداق دقیق تری می توان برای عبارت مورد بحث جست وجو کرد.جستار حاضر بر آن است، با روش توصیفی تحلیلی، ضمن نقد آرای مفسران، دلایل و شواهدتفسیر برگزیده را تبیین نماید. پژوهش پیشرو به این نتیجه می انجامد که «اهاک الاهی » درعرف قرآن به معنای «عذاب و مرگ بدفرجام » است و این معنا با وضعیت حضرت موسی (ع) درجریان میقات بنی اسرائیل هماهنگ نیست؛ بلکه تطبیق عبارت «ا تهلکنا » بر گفت وگوی برگزیدگانبنی اسرائیل با خداوند پس از صاعقه مرگ، با «حقیقت قرآنی اهلاک » سازگارتر می نماید.از پیامدهای کلامی این بحث می توان به تایید سخن گفتن خداوند با صاعقه زدگان بنی اسرائیلدر عالم برزخ و دنیا، امکان احتجاج با بنی اسرائیل در پی این مکالمه و نیز زدودن ابهام از مسائلیچون امکان رجوع به دنیا در صورت «اماته » نه اهلاک اشاره کرد.

آیات میقات، بنی اسراییل، قرآن، وا کاوی، اهلاک، حیات برزخی