غلامحسین شمعانیان - گلستان
سیده فاطمه حسینی اشلقی - گلستان

زون ساختاری البرز در شمال ایران، میزبان تعداد مهمی از کانسارهای زغال سنگ است. معدن زغال سنگ قشلاق یکی از این کانسارها ست که در ۳۵ کیلومتری آزادشهر قرار دارد. چینه های زغال دار در منطقه معدنی قشلاق در بخش میانی سازند شمشک تظاهر دارند که به طور عمده از شیل ، سیلت سنگ و ماسه سنگ تشکیل شده است. زغال سنگهای قشلاق با مقادیر نسبتا کم گوگرد مشخص می شوند که نشان دهنده نهشت در محیطهای مردابی و دریاچه ای است. کوارتز، کائولینیت، مونتموریلونیت، آلبیت، مسکویت و ایلیت کانیهای اصلی در این زغال سنگها هستند. پیریت به صورت بلورهای وجه دار تا بدون وجه و گاه تجمعات فرامبوییدی در زغال سنگ پراکنده است. تعیین میل ترکیبی عناصر به بخش آلی/ غیرآلی زغال سنگ با استفاده از ضریب همبستگی بین عناصر و خاکستر انجام شد. در کانیها Si، Al، Ti، Fe، K، Na، Zn، Ga، Zr، Rb و Nb حضور دارند. Sr، Pb و Ni همراهی دوگانه ای با هر دو بخش دارند. غلظت اغلب عناصر جزئی در نمونه های زغال سنگ قشلاق در مقایسه با غلظتهای متداول جهانی بیشتر است که سرب و نیکل با بیشترین غنی شدگی مشخص می شوند.

زغال سنگ, کانی شناسی, ژئوشیمی, عناصر جزئی, البرز شرقی, قشلاق